“اسپیس‌ایکس” (SpaceX) در حالی که با انتقاداتی در مورد درخشش بیش از حد ماهواره‌های اینترنتی “استارلینک” (Starlink) در مدار زمین ناشی از بازتاب نور خورشید توسط پنل‌های خورشیدی و مزاحمت برای رصد منجمان مواجه شده، تصمیم به نصب سایه‌بان روی این ماهواره‌ها به منظور کاهش بازتاب ماهواره‌های استارلینک گرفته است.
به گزارش ایسنا و به نقل از نیو اطلس (اصلاح و ویرایش از اورانوس)، شرکت اسپیس‌ایکس اعلام کرده است که روی هر یک از ماهواره‌های اینترنتی “استارلینک” سایه‌بان یا آفتاب‌گیر نصب خواهد کرد و آنها را وادار به مانورهای کنترل شده می‌کند تا برای جامعه نجوم، مزاحمت کمتری ایجاد کنند و آنها بتوانند رصدهای خود را از آسمان شب انجام دهند.
اسپیس‌ایکس تاکنون بیش از ۴۰۰ ماهواره را برای تقویت شبکه‌ای از ماهواره‌های اینترنتی به منظور دسترسی به اینترنت در کورترین نقاط زمین در مدار زمین قرار داده است و قصد دارد تعداد آنها را به ۱۲ هزار ماهواره برساند تا روزی بتوانند دسترسی جهانی به اینترنت باند پهن را فراهم کنند.
گسترش فناوری ماهواره‌ای و مقرون به صرفه شدن دستیابی به مدار زیرین زمین(LEO) باعث شده است تا بسیاری از افراد، به ویژه آنهایی که در جامعه علمی هستند، نگرانی‌هایی را درباره تأثیر این ترافیک فضایی بر آسمان شب مطرح کنند. این مسئله با ارسال موج وسیعی از ماهواره‌های استارلینک که به عنوان شبکه کار می‌کنند و نور خورشید را در آسمان شب بازتاب می‌دهند و موجب آلودگی نوری و ایجاد مزاحمت برای منجمان می‌شوند، ایجاد شده است.
پروژه “ابَر صورت فلکی استارلینک” در حال اجرا است تا به واقعیت تبدیل شود و روزی می‌تواند پهنای باند ماهواره‌ای با سرعت بالا و با تاخیر کم را در مقیاس جهانی فراهم کند.
مطالعه جدیدی که در مجله Astronomy and Astrophysics منتشر شده، حاکی از آن است که ارسال هزاران ماهواره جدید به مدار زمین می‌تواند تأثیر مهمی بر مشاهدات تلسکوپ‌های زمینی و رصد آسمان داشته باشد.
شرکت اسپیس‌ایکس در پرتاب قبلی پروژه استارلینک، به شکل آزمایشی قسمتی از یک ماهواره را با پوششی که به عنوان سایه‌بان عمل می‌کند، ارسال کرد تا کاهش بازتاب ماهواره‌های استارلینک را بررسی کند. طبق گفته این شرکت، این کار موفق شد درخشندگی و بازتاب نور توسط ماهواره را حدود ۵۵ درصد کاهش دهد. اگرچه تیره کردن بدنه ماهواره‌ها، این احتمال را به وجود می‌آورد که بیش از حد گرم شوند و سیستم آنها از کار بیفتد.
اکنون اسپیس‌ایکس مجموعه جدیدی از اقدامات را برای کاهش خطر آلودگی نوری ناشی از ازدحام ماهواره‌ها اعلام کرده است.
در هنگام پرتاب ماهواره‌ها و رسیدن به مدار اولیه قبل از رسیدن به مدار عملیاتی، پنل‌های خورشیدی منبع اصلی آلودگی نوری هستند. این بدان دلیل است که این پنل‌ها که قابلیت بازتاب نور دارند در جلوی ماهواره به صورت مسطح و رو به سطح زمین به منظور کاهش کشش جوی قرار داده شده اند. در این مرحله، نور خورشید هم از بدنه فضاپیما و هم از پنل‌های خورشیدی منعکس می‌شود و ماهواره را از زمین قابل مشاهده می‌کند.
اسپیس‌ایکس در حال حاضر در حال بررسی پتانسیل پرتاب ماهواره‌ها و رسیدن به مدار عملیاتی خود در حالی که پنل‌های خورشیدی آنها به سمت خورشید است، هستند. این امر باعث جلوگیری از بازتاب نور به سمت زمین می‌شود، اما این کار دارای چالش‌های خاص خود است که باعث شده تاکنون از به کارگیری آن جلوگیری شود. این کار باعث می‌شود میزان نوری که پنل‌ها می‌توانند جمع کنند و به انرژی تبدیل کنند، محدود شود.
علاوه بر این، چرخاندن فضاپیما به سمت خورشید باعث می‌شود ایستگاه‌های زمینی زمان بیشتری برای تماس با فضاپیما صرف کنند، زیرا آنتن ماهواره به صورت دوره‌ای از زمین فاصله می‌گیرد. همچنین در این صورت، مواقعی وجود خواهد داشت که دو دوربین ردیاب ستاره‌ای موجود در دو طرف ماهواره مستقیما به زمین و خورشید نشان گرفته شود و در این مدت، اطلاع دقیق از ارتفاع مداری فضاپیما دشوار خواهد بود.
هنگامی که ماهواره‌های استارلینک به مدار عملیاتی خود می‌رسند، پنل‌های خورشیدی آنها دوباره در پیکربندی عمودی قرار می‌گیرند. در این مرحله، علت اصلی آلودگی نوری، آنتن‌های سفیدی است که فضاپیما برای برقراری ارتباط با ایستگاه‌های زمینی و داده‌های رله استفاده می‌کند.
اکنون اسپیس‌ایکس به جای تیره کردن آنتن‌ها تصمیم گرفته است تا ماهواره‌های خود را به سایه‌بان یا آفتاب‌گیر مجهز کند که مانع از رسیدن نور به سطوح بازتابنده و آنتن‌های سفید شود.
این سایه‌بان هنگام پرتاب بر روی بدن کاوشگر به صورت صاف خواهد بود و اندکی پس از جدا شدن ماهواره از موشک “فالکون ۹” باز می‌شود.
در صورت اجرای موفق کاهش بازتاب ماهواره‌های استارلینک ، این تکنیک پتانسیل آن را دارد که ماهواره‌ها را به میزان قابل توجهی تاریک کرده و از مسئله گرمای بیش از حد آنها نیز جلوگیری کند.
اولین ماهواره‌ای که دارای سایه‌بان خورشیدی جدید است، قرار است در اردیبهشت پرتاب شود و اسپیس‌ایکس اعلام کرده است که تمام ماهواره‌های آینده که از خرداد به بعد پرتاب شوند، مجهز به این سایه‌بان خواهند بود.
