شاید منشا جمعی از سیارک‌های ورای مشتری منظومه دیگری باشند

ستاره شناسان می‌گویند جمعی از سیارک‌های ورای سیاره مشتری موسوم به قنطورس ها احتمالا متعلق به سامانه خورشیدی دیگری است که به منظومه شمسی ما مهاجرت کرده‌اند.

سیارک ورای مشتری قنطورس

به گزارش ایسنا و به نقل از نیواطلس (اصلاح و ویرایش از اورانوس)، اخترشناسان طی چند سال گذشته متوجه شده‌اند که منظومه شمسی ما ممکن است بیشتر از آنچه تصور می‌کردیم میزبان اجرام بین ستاره‌ای باشد و اکنون محققان مرکز “CNRS” در فرانسه و “UNESP” در برزیل مدارهای عجیب و غریب اجرام موسوم به قطورس‌ها (Centaurs) را ردیابی کرده و دریافته‌اند که ۱۹ مورد از آنها قبل از اینکه توسط نیروی جاذبه خورشید گیر افتاده باشند، حول ستاره دیگری می‌گشته‌اند و از منظومه دیگری سرچشمه گرفته‌اند.

بنابراین طبق گفته محققان، همه چیز در منظومه شمسی ما در همین جا متولد نشده است. ستاره شناسان در سال ۲۰۱۷ متوجه سیارکی با مداری عجیب شدند که نشان می‌داد از فضای بین ستاره‌ای آمده است.

این سیارک عجیب که به شکل سیگار برگ بود، “اُموآموآ” (Oumuamua) نام داشت که رصد آن سر و صدای زیادی هم برپا کرد، چرا که در ابتدا تصور می‌شد سفینه‌ای متعلق به بیگانگان است. سپس در سال ۲۰۱۹ دنباله‌دار میان ستاره‌ای به نام “بوریسوف” (Borisov) رصد شد که آن هم از فضای بین ستاره‌ای آمده بود.

در حالی که اکنون هر دوی این اجرام در حال خارج شدن از منظومه شمسی هستند، به نظر می‌رسد بازدیدکنندگان دیگری وارد منظومه شمسی ما شده‌اند که فعلا قصد ماندن دارند.

اخترشناسان در سال ۲۰۱۸ کشف کردند که سیارکی موسوم به “2015 BZ509” که بعدا Ka‘epaoka‘awela نامیده شد، در منظومه شمسی دیگری متولد شده و اکنون به اقامت دائم در نزدیکی مدار مشتری رسیده است.

اکنون همان تیم کشف کرده است که این سیارک، تنها نیست. آنها محاسبه کرده‌اند که ۱۹ جرم دیگر احتمالاً از خارج از منظومه شمسی ما آمده‌اند. این اجرام موسوم به قنطورس‌ها در مداری بین سیاره‌های مشتری و نپتون می‌چرخند و ویژگی‌های عجیب و غریبی دارند.

قنطورس یا Centaur در اساطیر یونان به موجودی با پایین تنه‌ای به شکل اسب و بالا تنه‌ای به شکل انسان گفته می‌شود. برگزیدن این نام برای این اجرام از این واقعیت ناشی می‌شود که آنها به نوعی تلاقی میان سیارک‌ها و دنباله‌دارها هستند. آنها همچنین دارای مدارهای بسیار غیرمعمولی هستند. برخی از آنها مانند BZ509 بر خلاف جهت گردش معمول در منظومه شمسی حرکت می‌کنند و برخی دیگر نیز با زاویه‌های عجیب و غریبی گردش می‌کنند که آنها را به دیگر اجرام و سیارک‌های منظومه شمسی دور و نزدیک می‌کند.

اخترشناسان برای فهمیدن اینکه چرا آنها تا این حد عجیب عمل می‌کنند، از شبیه سازی‌های رایانه‌ای برای ردیابی مدارهای آنها استفاده کردند تا دریابند که آنها از کجا آمده‌اند. نتایج برای ۱۹ عدد از آنها حاکی از این بود که آنها متعلق به منظومه شمسی ما نیستند.

حدود ۴.۵ میلیارد سال پیش، خورشید ما که تازه متولد شده بود، توسط قرصی از گرد و غبار و گاز محاصره شده بود که در نهایت به شکل سیارات، قمرها و اجرام دیگر متراکم شد. اغلب سیارک‌ها و دنباله‌دارها نیز پس از آن شکل گرفتند، زیرا آنها اساسا بقایای به جا مانده از برخورد اجرام بزرگتر هستند.

اما این ۱۹ قنطورس جزو آنها نیستند. این تیم دریافت که در آن زمان، این اجرام در حال چرخش به دور خورشید ما در زاویه‌ای عمود بر دیسک گرد و غبار بوده‌اند.

تصویر بازسازی شده از وضعیت اجرام قنطورس و قرص پیش‌سیاره‌ای منظومه شمسی در حال شکل‌گیری سیارات
تصویر بازسازی شده از وضعیت اجرام قنطورس و قرص پیش‌سیاره‌ای منظومه شمسی در حال شکل‌گیری سیارات

این نشان می‌دهد که آنها در این منظومه به دنیا نیامده‌اند و قبل از راهی شدن به سمت خورشید ما، در اطراف ستاره دیگری تشکیل شده‌اند.

به همان روشی که سیارک‌های متولد شده در منظومه شمسی مانند کپسول های زمان حاوی اطلاعات در مورد چگونگی تولد و تشکیل منظومه شمسی عمل می‌کنند، این اجرام نیز می‌توانند سرنخ هایی در مورد نحوه شکل‌گیری سایر منظومه‌های ستاره‌ای به ما بدهند.

این مطالعه در مجله MNRAS منتشر شده است.

 

منبع

درباره ی علی آزادگان

ستاره‌شناس آماتور، معلم نجوم، فیزیک‌دان، نویسنده و مترجم، عکاس و دانشجوی دکتری تخصصی اپتیک

مطلب پیشنهادی

سیارک چهارتایی الکترا

کشف اولین سیارک چهارتایی

ستاره شناسان اولین منظومه سیارکی چهارتایی را در منظومه شمسی کشف کردند. به گزارش اورانوس …

دیدگاهتان را بنویسید