زنی که زمانی علاقه ای به علم نداشت، بیش از 800 سیارک و 32 دنبالهدار پیدا کرد که از مشهورترین دنبالهدارهای قرن بیستم بودند. کارولین شومیکر (Carolyn Shoemaker) معتقد بود که مهمتر از ارزش علمی، انجام پروژهای بلند مدت ارزش انجام را ندارد مگر اینکه سرگرم کننده باشد.
مطمئناً این ایده قدرتمند برای طولانیترین و بلندپروازانهترین پروژه وی، جستجوی سیارکها و دنبالهدارهای پالومار، که منجر به کشف صدها سیارک و 32 دنبالهدار شد، از جمله دنبالهدار شگفت انگیز شومیکر-لوی 9. هنگامی که این دنبالهدار با سیاره مشتری در تابستان 1373 برخورد کرد، شگفتانگیزترین برخورد منظومه شمسی بود که بشر شاهد آن بوده است. این برای کارولین که در 22 مرداد امسال در 92 سالگی درگذشت، موفقیتی کامل محسوب میشد.
من (نویسنده مقاله، دیوید لِوی) این امتیاز بزرگ را داشتم که کارولین را بیش از سه دهه میشناختم. در سال 1368، کارولین از من دعوت کرد تا برای دو شب رصد در قدیمیترین تلسکوپ کوه پالومار، دوربین 18 اینچی اشمیت، به او ملحق شوم. این ابزار اولین دوربین اشمیت بود که در ایالات متحده استفاده شد و اولین شب کار من با آن بسیار دشوار بود، زیرا در مورد نحوه عملکرد دوربین چیزی نمیدانستم. با این حال، در شب دوم، رصد به خوبی در حال پیش رفت. کارولین پیشنهاد کرد: “ممکن است فیلممان تمام شود، انتظار نداشتیم که اینقدر موثر پیش برویم”.
وقتی نگهدارنده فیلم بعدی را که قطعه فیلم بزرگ Kodak 4416 که حساسیت آن بسیار بالا برده شده بود را آوردم، به او گفتم این آخرین فیلم است. با این حال، افزودم که چند حلقه فیلم معمولی سیاه و سفید 35 میلیمتری را با خود آوردهام. گفتم می توانم آنها را تکه تکه کنم تا شکل دایرهای قطعات بزرگ فیلم شکل بگیرد ، سپس آنها را به هم بچسبانید تا در نگهدارنده فیلم بزرگ قرار بگیرد.
کارولین با خودش فکر کرد چگونه میخواهم به این فرد مشتاق بگویم که ایده او احمقانه و بیارزش است؟
او گفت: “دیوید ، این کار ممکن نیست.”
در آن لحظه ، دوستی نزدیک و طولانی آغاز شد که بیش از 30 سال ادامه داشت.
تازهواردی در نجوم
کارولین ژان اسپلمن در 3 تیر ماه 1308 در گالوپ، نیومکزیکو متولد شد. او در چیکو، کالیفرنیا بزرگ شد و در جایی که امروزه دانشگاه ایالتی کالیفرنیا است تحصیل کرد. او علاقهای به علم نداشت و در واقع درس زمینشناسی خود را خستهکننده و ناامیدکننده میدانست.
پس از فارغ التحصیلی برادرش ریچارد از کالتک در سال 1327، مادر کارولین سعی کرد او و هم اتاقی ریچارد، زمین شناس جوانی به نام جین شومیکر باهم آشنا و ازدواج کنند. کارولین در برابر این تلاش مقاومت کرد و وقتی که جین دو سال بعد در مراسم ازدواج ریچارد به عنوان ساقدوش خدمت کرد، هم این عکسالعمل را تکرار کرد. ریچارد مجبور شد به او با هدیه سفره رومیزی از گواتمالا رشوه بدهد تا با جین در عروسی وقت بگذراند.
رشوه نتیجه داد، عروسی ریچارد منجر به علاقه بین کارولین و جین و در نهایت ازدواج در سال 1330 شد. در سفری علمی با جین در تابستان 1331، درست بعد از ازدواج آنها، جین تجربه جدیدی را در زمینه زمینشناسی به کارولین داد. کارولین تحت تاثیر روشی که جین زمین شناسی را وارد زندگی میکرد قرار گرفت. جین عاشق سیاره زمین به عنوان یک جهان بود ، زیرا تاریخ طولانی و زیبای آن با دقت در صفحات سنگی نوشته شده است. کارولین در آن تابستان به یاد میآورد: “این راهی عالی برای آشنایی با یکدیگر بود.” او اضافه کرد که فکر میکند بهترین راه برای شناختن شخص دیگر این است که با او کمپ بزنید یا با او رصد کنید. من در طول سالهای رصد مشترکمان، از این حکمت قدردانی میکنم.
کارولین شومیکر زندگی زناشویی خود را به عنوان معلم مدرسه آغاز کرد، اما به نظر او این حرفه خستهکننده بود. در حالی که شوهرش فضانوردان را برای انجام آزمایشهای زمینشناسی در سفرهای خود به ماه آموزش میداد ، کارولین سه فرزند این زوج، کریستی ، لیندا و پَت را تربیت کرد.
کشف آسمان
با بزرگ شدن بچهها، کارولین آینده ای نامعلوم داشت. جین پیشنهاد کرد که او به برنامه جدید وی برای جستجوی سیارکهایی که میتوانند تهدیدی برای زمین باشند بپیوندد. علاوه بر تلسکوپ 18 اینچی اشمیت، ابزار انتخاب آنها استریومیکروسکوپی بود که از طریق آن کارولین میتوانست دو قطعه فیلم را به طور همزمان مشاهده کند. با هر دو نوردهی که قسمتهای یکسانی از آسمان را ثبت میکردند ، ظاهراً چشم های او فقط یک تصویر را میدید. اما اگر جسمی بین دو نوردهی در آسمان حرکت کند ، به نظر میرسد که در پس زمینه ستارگان “شناور” میشود. کارولین به سرعت در یافتن سیارکهای متحرک متخصص شد و به زودی شروع به کشف سیارکها به تنهایی کرد.
در مهر ماه 1362 ، کارولین شومیکر اولین دنبالهدار خود را کشف کرد. او با برایان مارسدن، مدیر وقت دفتر مرکزی تلگرافهای نجومی تماس گرفت. برایان به دقت فرآیند ثبت موقعیت کشف شده را طی کرد. سپس از کارولین پرسید که قدر دنبالهدار چقدر است.
کارولین به تندی گفت: هیچ نظری ندارم!
پاسخ برایان: اهمیتی ندارد، هر چیزی، بگو
بنابراین، بخشنامه 3863 IAU، که در 23 شهریور 1362 صادر شد، کشف دنبالهدار شومکر با قدر 16 را اعلام کرد.
در سالهای بعد کارولین دنبالهدار پس از دنبالهدار پیدا کرد، و زمانی که من با او و جین رصد کردم ، او 17 دنبالهدار را کشف کرده بود. در سال 1369، پس از بیش از یک سال از رصد مشترک ما، دنبالهدار دورهای شومیکر-لوی 1 ظاهر شد. هفت مورد دیگر در سال 1370 کشف شد. تعداد زیادی دنبالهدار در سال 1371 یا 1372 وجود نداشت ، اگرچه یک کشف همه چیز را جبران کرد: شومیکر-لوی 9.
سختکوشی کارولین شومیکر چندین افتخار به همراه داشت. او و جین هم مدال ریتنهاوس را در سال 1367 و هم جایزه دانشمندان سال را در سال 1374 مشترکاً گرفتند. کارولین در سال 1369 دکترای افتخاری از دانشگاه آریزونا شمالی، فلگستاف دریافت کرد و مدال موفقیت علمی استثنایی ناسا را در سال 1375 دریافت کرد.
لحظات ناخوشایندی در عمر طولانی کارولین وجود داشت ، به ویژه پس از آنکه جین در سانحهای رانندگی در استرالیا در سال 1376 جان سپرد. کارولین از این تصادف با جراحات شدید جان سالم به در برد، اما هرگز واقعاً از دست دادن شوهر خود رهایی نیافت. در مقطعی، به من اعتراف کرد که ای کاش با او میمرد.
کل تجربه رصد، خواه کارولین چیزی پیدا میکرد یا نه، لذت واقعی سالهای زیادی بود که کارولین زیر ستارهها گذراند، چه با جین در پالومار و چه بعداً، با من و وندی در آریزونا جنوبی.
در یکی از آن شبها برای بررسی وضعیت آسمان بیرون آمدم و دیدم چهار پرتو شفق قطبی از افق شمالی بالا میروند. در عرض جغرافیایی 33.3 درجه شمالی پالومار، دیدن هر گونه شفق قطبی اتفاقی فوق العاده نادر است. با عجله رفتم داخل و به کارولین اطلاع دادم. او رصد را متوقف کرد و اصرار داشت که جین به ما بپیوندد تا از نمای شگفت انگیز شفقهای قطبی لذت ببریم. برای کارولین، پرتوهای لرزان شفق ما را به یاد این می انداخت که چرا او آسمان شب را دوست دارد و عظمت جستجو در آن را در یکی از رصدخانههای بزرگ جهان.
