عدم تایید فراسیاره در پیرامون فم‌الحوت

به گزارش ایسنا و به نقل از تک اکسپلوریست (اصلاح و ویرایش از اورانوس)، جایی که پیشتر اخترشناسان تصور می‌کردند که سیاره‌ای ورای منظومه شمسی ما آنجا وجود دارد، اکنون به نظر می‌رسد که ناپدید شده است. اکنون اخترشناس‌ها پیشنهاد می‌کنند که از ابتدا هم سیاره‌ای وجود نداشته. در عوض، تلسکوپ فضایی هابل توده ابری درحال انبساطی از ذرات غبار ریز را رصد کرده. این توده ناشی از برخورد دو جسم یخی در اندازه سیارکی است که به دور ستاره فم‌الحوت می‌گردیده‌اند. فم‌الحوت در حدود فاصله 25 سال نوری از زمین قرار دارد.

ماجرای فراسیاره فم‌الحوت

“جرج ریک” (George Rieke) از رصدخانه “استیوارد دانشگاه آریزونا” گفت: منظومه فم‌الحوت آزمایشگاهی برای انواع ایده‌های چگونگی تکامل فراسیارات و ستاره‌ها است. شواهدی از چنین برخوردهایی در سیستم‌های دیگر داریم، اما هیچ یک از آنها به این شدت نبودند. این برخورد نقشه‌ای است برای دانستن اینکه چطور سیارات یکدیگر را نابود می‌کنند.

پیشتر تصور می‌شد که فم‌الحوت بی سیاره است. این خبر برای اولین بار در سال ۲۰۰۸ براساس داده‌های ثبت شده توسط هابل در سال‌های ۲۰۰۴ و ۲۰۰۶ اعلام شد. بر خلاف سایر فراسیارات، فم‌الحوت بی در نور مرئی به طرز غیرمعمولی درخشان بود اما هیچ علامت حرارتی مادون قرمز قابل ردیابی نداشت. ستاره شناسان اظهار داشتند که روشنایی بیش از اندازه این فراسیاره از پوسته‌ای بزرگ یا حلقه‌ای از گرد و غبار که سیاره را محاصره کرده‌اند و ممکن است مربوط به برخورد باشد حاصل شده است. همچنین، مشاهدات اولیه هابل نشان داد که این سیاره فراخورشیدی ممکن است مانند دیگر سیارات دارای مدار بیضوی نباشد.

“آندراس گسپار” (András Gáspár) ار دانشگاه آریزونا گفت: این برخوردها بسیار نادر است و بنابراین این اتفاق بزرگی است که موفق به رصد یکی از آنها شده‌ایم. بر این باوریم که در زمان مناسب در مکان مناسب بودیم و به کمک داده‌های تلسکوپ فضایی هابل شاهد چنین رویداد نادری بودیم.

در این مطالعه تمام داده‌هایی که هابل از این فراسیاره داشته را مورد تجزیه و تحلیل قرار دادیم. مشخصه‌هایی که از این مطالعات بدست آوردیم نشان می‌داد که ممکن است اصلا جسمی به اندازه سیاره آنجا وجود نداشته.

ناپدید شدن فراسیاره

بر خلاف باور اخترشناسان، تصاویر هابل در سال ۲۰۱۴ نشان داد که این فراسیاره ناپدید شده است. بررسی‌های بیشتر موضوع را اسرارآمیزتر کرد و مشخص شد که سیاره مذکور به مرور محو شده است.

تفسیر اخترشناسان این است که فم‌الحوت-بی سیاره نیست، بلکه ابری است که در اثر برخورد بین دو جسم بزرگ ایجاد شده است و به آرامی در حال پخش شدن در فضا است. محققان معتقدند که این برخورد خیلی زودتر از اولین مشاهدات صورت گرفته در سال ۲۰۰۴ رخ داده است. در حال حاضر ابر باقی مانده، متشکل از ذرات گرد و غبار در حدود یک میکرون (یک پنجاهم قطر موهای انسان) است که هابل قادر به تشخیص آن نیست. تخمین زده می‌شود که اکنون ابر غبار به اندازه‌ای بزرگتر از مدار زمین در اطراف خورشید گسترش یافته باشد.

محققان این مطالعه اکنون منتظرند تا پس از پرتاب تلسکوپ فضایی جیمزوب در سال ۲۰۲۱ اطلاعات بیشتر و دقیق‌تری از سیستم فم‌الحوت  به دست آورند.