دانشمندان اخیراً با استفاده از دادههای ماهواره توصیفگر سیارههای فراخورشیدی یا چئوپس (CHEOPS)، مطالعه دقیقی بر روی فراسیاره WASP-189b انجام دادهاند و متوجه شدهاند که یکی از داغترین فراسیارات جهان را یافتهاند.
به گزارش اورانوس و به نقل از ایسنا، فراسیاره WASP-189b فراسیارهای است که به دور ستاره HD 133112 که یکی از داغترین ستارههای شناخته شده دارای سیستم سیارهای است، میچرخد.
WASP-189b که در حدود ۳۲۲ سال نوری از ما فاصله دارد و در صورت فلکی میزان قرار دارد، بیش از یک و نیم برابر مشتری، بزرگترین سیاره منظومه شمسی، جرم دارد. دلیل اینکه این سیاره مورد توجه قرار دارد این است که این فراسیاره غولی گازی است که بسیار نزدیک به ستاره میزبان خود میچرخد. کمتر از سه روز طول میکشد تا به دور ستارهاش بچرخد و ۲۰ برابر به ستارهاش نزدیکتر از فاصله زمین با خورشید است.
مونیکا لندل محقق این مطالعه گفت: اجرام سیارهای مانند WASP-189b بسیار عجیب و غریب هستند: آنها یک سمت روز(سمتی که سیاره رو به ستاره اصلی خود قرار دارد) دائمی دارند که همیشه در معرض نور ستاره است و بر این اساس یک سمت شبانه دائمی دارند. این بدان معنی است که آب و هوای آن کاملاً متفاوت از غولهای گازی مشتری و زحل در منظومه شمسی است. براساس مشاهدات چئوپس، ما دمای WASP-189b را ۳ هزار و ۲۰۰ درجه سانتیگراد تخمین میزنیم. سیارههایی مانند WASP-189b مشتریهای فوق العاده داغ نامیده میشوند که شاید بتوان آنها را داغترین فراسیارات دانست. آهن در چنین دمای بالایی ذوب شده و به گاز تبدیل میشود. این فراسیاره یکی از دورترین سیاراتی است که تاکنون شناسایی کردهایم.
چیاپس از اندازهگیریهای روشنایی بسیار دقیق استفاده میکند. هنگامی که سیاره همانطور که از زمین دیده میشود از مقابل ستاره خود عبور میکند، ستاره برای مدت کوتاهی کم نورتر به نظر میرسد. این پدیده را گذر مینامند.
مونیکا لندل افزود: از آنجا که فراسیاره WASP-189b بسیار نزدیک به ستاره خود است، سمت روز آن چنان روشن است که حتی میتوان نور “گمشده” را هنگام عبور سیاره از پشت ستاره خودش را اندازه گیری کرد که این را اختفا مینامند.
اختفا، رویدادی در اخترشناسی است که هنگامی رخ میدهد که شیئی توسط شی در حال عبور دیگری، از دید بیننده پنهان شود.
ما چندین مورد از این اختفاهای WASP-189b را با چئوپس مشاهده کردهایم. به نظر میرسد که این سیاره نور زیادی از ستاره را منعکس نمیکند. در عوض، بیشتر نور ستاره توسط این سیاره جذب میشود و آن را گرم میکند و باعث درخشش آن میشود.
دانشمندان معتقدند که این سیاره چندان بازتابنده نیست زیرا در سمت روز آن، هیچ ابری وجود ندارد و این تعجب آور نیست، زیرا مدلهای نظری به ما میگویند که ابرها در چنین دمای بالایی نمیتوانند تشکیل شوند.
ویلی بنز، استاد اخترفیزیک دانشگاه برن گفت: ما همچنین دریافتیم که گذر این غول گازی از مقابل ستاره آن نامتقارن است. این اتفاق زمانی میافتد که ستاره دارای مناطق روشن و تاریکتری در سطح خود باشد. با کمک دادههای چئوپس میتوان نتیجه گرفت که ستاره آنقدر سریع میچرخد که شکل آن دیگر کروی نیست بلکه بیضوی است. این ستاره از خط استوای خود به بیرون کشیده شده است.
مونیکا لندل گفت: ستارهای که سیاره WASP-189b در اطراف آن میچرخد با خورشید بسیار متفاوت است. این ستاره بطور قابل توجهی بزرگتر و بیش از دو هزار درجه سانتیگراد گرمتر از خورشید ما است. از آنجا که بسیار گرم است، به نظر می رسد ستاره آبی رنگ است و مانند خورشید زرد نیست. فقط تعداد معدودی سیاره شناخته شدهاند که به دور چنین ستارههای داغی میچرخند و این سیستم تاکنون درخشان ترین است.
در پایان ویلی بنز گفت: ما به لطف چئوپس، منتظر یافتههای چشمگیر دیگری در فراسیارات هستیم.