شهاب‌سنگ فلزی سنگی با منشا سیارک مذاب

اغلب شهاب‌سنگ‌ها سنگی یا فلزی هستند، اما دانشمندان به مورد عجیبی برخورده‌اند که هر دو ویژگی را با هم دارد و به این نتیجه رسیده‌اند که این شهاب‌سنگ از سیارکی سنگی با هسته فلز مذاب جدا شده است.

برش شهاب‌سنگ فلزی سنگی مذاب

به گزارش ایسنا و به نقل از نیواطلس (اصلاح و ویرایش از اورانوس)، اغلب شهاب‌سنگ‌هایی که به زمین سقوط می‌کنند، متعلق به یکی از دو گروه اصلی هستند که یا سنگی یا فلزی‌اند که زمانی مذاب بوده‌اند. اما به نظر می‌رسد گروهی از شهاب‌سنگ ها به طور هم زمان متعلق به هر دو گروه هستند و اکنون دانشمندان دریافته‌اند که سیارک مادر دارای پوسته سنگی و هسته فلزی مایع بوده که احتمالاً میدان مغناطیسی قدرتمندی نیز ایجاد کرده بوده.

متداول‌ترین نوع شهاب‌سنگ، سنگی است که در چرخه زندگی خود ذوب نشده باقی می‌مانند. از طرف دیگر، شهاب‌سنگ‌های فلزی نشانه‌هایی از ذوب شدن در دوره‌ای از زندگی‌شان، خنک شدن و متراکم شدن به شکل تکه‌های فلزی جامد مدت‌ها قبل از رسیدن به زمین دارند.

به غیر از این دو، نوعی شهاب‌سنگ موسوم به IIE نیز وجود دارد که به نظر می‌رسد از هر دو نوع تشکیل شده است. یعنی هم دارای پوسته‌ای سنگی است و هم دارای فلز است که نشان از ذوب شدن دارد. از دهه 1340 تاکنون بیش از ۲۰ مورد از آنها کشف شده است و اکنون مشخص شده که آنها از سیارکی آمده‌اند که دارای هسته فلز مایع بوده که در لایه بیرونی سنگی پیچیده شده بوده است.

محققان موسسه فناوری ماساچوست، MIT و دانشگاه شیکاگو برای این مطالعه جدید از این سوال آغاز کردند که آیا این ساختار می‌تواند میدان مغناطیسی ایجاد کند یا خیر؟ از این گذشته، میدان مغناطیسی زمین در هسته فلزی مایع در حال حرکت آن تولید می‌شود و تا محدوده بسیار بیشتری از پوسته بیرونی سنگی آن گسترش می‌یابد.

این گروه تحقیقاتی برای بررسی این موضوع تصمیم گرفت شواهد موجود در مواد معدنی این شهاب‌سنگ‌های IIE را کشف کند. به همان روشی که سوزن قطب‌نما در کره زمین همیشه شمال را نشانه می‌رود، الکترون‌های موجود در دانه‌های معدنی موجود در این شهاب‌سنگ‌ها نیز در حضور میدان مغناطیسی تمایل به تراز شدن در یک جهت دارند.

بنابراین محققان از لیزر ALS برای بررسی این موضوع استفاده کردند. این پرتوی لیزر قدرتمند، اشعه ایکس تولید می‌کند که می‌تواند جهت مغناطیسی مواد معدنی را در مقیاس نانو تعیین کند و مشاهده شد که الکترون‌های موجود در تعدادی از این دانه‌های معدنی در یک جهت تراز شدند.

این گروه به این نتیجه رسید که میدان مغناطیسی سیارک مادر قدرتی مشابه با میدان مغناطیسی کره زمین داشته است و توسط هسته فلزی مایع که وسعت آن چند ۱۰ کیلومتر بوده ایجاد شده است.

شبیه‌سازی‌ها نشان می‌دهد که یک شیء با چنین ساختار پیچیده‌ای میلیون‌ها سال طول می‌کشیده است تا در اوایل تشکیل منظومه شمسی شکل بگیرد و در این زمان، تجربه چندین برخورد باعث شده تا مواد معدنی به هسته مایع آن نفوذ کنند.

محققان می گویند دشوار است که بگوییم این اجرام سنگی که دارای هسته های فلزی مایع هستند، رایج یا نادر هستند. اما مطالعات آینده می‌تواند کمربند سیارکی را برای دریافت این موضوع بررسی کند.

 

منبع

درباره ی علی آزادگان

ستاره‌شناس آماتور، معلم نجوم، فیزیک‌دان، نویسنده و مترجم، عکاس و دانشجوی دکتری تخصصی اپتیک

مطلب پیشنهادی

سیارک چهارتایی الکترا

کشف اولین سیارک چهارتایی

ستاره شناسان اولین منظومه سیارکی چهارتایی را در منظومه شمسی کشف کردند. به گزارش اورانوس …

دیدگاهتان را بنویسید