سیاره سومی کشف شده است که به دور نزدیک ترین ستاره به منظومه شمسی ما، پروکسیما قنطورس، میچرخد. این سیاره با جرم یک چهارم زمین، معروف به پروکسیما قنطورس d ، یکی از سبکترین فراسیاراتی است که تاکنون کشف شده است.
به گزارش اورانوس و به نقل از نیوساینتیست، پروکسیما قنطورس با فاصله 4.2 سال نوری از ما، ستاره کوتوله قرمز کم جرمی است که میزبان دو فراسیاره شناخته شده دیگر، پروکسیما b و پروکسیما c است.
جوائو فاریا در موسسه اخترفیزیک و علوم فضایی پرتغال و همکارانش اولین نشانههای یک فراسیاره دیگر را در طی مطالعهای روی منظومه ستارهای در سال 2020 مشاهده کردند.
فاریا می گوید: «ما سیگنال کوچکِ کوچکی را دیدیم که ظاهر شد. بنابراین، در طول یک سال بعدی، رصدهای بیشتری کردیم تا تأیید کنیم که این سیاره واقعاً آنجا بوده است.
این گروه با استفاده از تلسکوپ بسیار بزرگ VLT در شیلی، چگونگی تکان خوردن ستاره تحت کشش گرانشی سیارات در حال چرخش را بررسی کردند. این همان چیزی است که به عنوان روش سرعت شعاعی شناخته میشود و پروکسیما b و c هم با همین روش کشف شدند.
از تکانهای ستاره، گروه احتمال حضور سیاره سوم در منظومه را به دست آورد. پروکسیما d که به دور ستاره میزبان خود در فاصله 0.029 برابر فاصله زمین و خورشید میچرخد، در منطقه قابل سکونت پروکسیما قنطورس، منطقهای در اطراف ستاره که آب میتواند در آن مایع باقی بماند، قرار دارد.
این سیاره کمی بیش از 5 روز طول می کشد تا به دور ستاره بچرخد و جرم آن 26 درصد جرم زمین یا تقریباً دو برابر جرم مریخ است. این بسیار سریعتر و سبکتر از سایر سیارات منظومه است که در فاصله دورتری از ستاره میچرخد. سیارات با جرم کمتر در جاهای دیگر دیده شدهاند، هرچند PSR B1257+12 b، که یکی از اولین سیارات فراخورشیدی کشف شده بود، جرمی تنها 2 درصد زمین دارد.
فاریا میگوید: «پروکسیما دی در حال حاضر کم جرمترین سیارهای است که با سرعت شعاعی کشف شده است. این نشان میدهد که این روش، با ابزارهای فعلی، به دقت کافی برای شناسایی سیاراتی مانند زمین در اطراف ستارگانی مانند خورشید رسیده است.
فاریا میگوید با وجودی که که اندازهگیریها دقیق هستند، برای تثبیت واقعی این کشف به اندازهگیریهای بیشتری نیاز است. او میگوید: «کشف پروکسیما d باید توسط ابزارهای دیگر و سایر روشهای تشخیص تأیید شود.
منظومه پروکسیما قنطورس
ستاره پروکسیما قنطورس (Proxima Centauri) نزدیکترین ستاره به خورشید و عضوی از سامانه ستارهای آلفا-قنطورس است. پروکسیما قنطورس به معنی نزدیکترین ستاره قنطورس است. نام دقیقتر این ستاره، آلفا-قنطورس C است که با همدم دو ستاره دیگر آلفا-قنطورس A و آلفا-قنطورس B است. این ستاره کوتوله سرخی در رشته اصلی است که از قدر 11.13 میدرخشد. جرم آن 12.5 درصد جرم خورشید و چگالی متوسط آن 33 برابر خورشید است. دمای سطحی این ستاره حدود 3000 کلوین و عمر آن حدود 4.85 میلیارد سال است.
سیاره پروکسیما قنطورس بی که در فاصله 0.05 واحد نجومی (7.5 میلیون کیلومتر) به دور این ستاره میگردد. دوره تناوب مداری این سیاره 11.2 روز زمینی است و برآورد میشود که جرمی حدود 1.17 برابر جرم زمین داشته باشد.
سیاره پروکسیما قنطورس سی که سیارهای ابر زمین یا خرده نپتون است جرمی حدود 7 برابر زمین دارد و در فاصله 1.49 واحد نجومی به دور ستاره مرکزی میگردد. دوره تناوب این فراسیاره 5.28 سال زمینی است و برآورد میشود که دمای سطحی آن حدود 39 کلوین باشد.
