گروهی از پژوهشگران، قرصی از غبار و گاز را در اطراف سیارهای فراخورشیدی جوان کشف کردهاند که ممکن است قمرهایی را در بر داشته باشد.
به گزارش اورانوس و به نقل از ساینس، ستارهشناسان در سه دهه گذشته، بیش از ۴۰۰۰ سیاره شناسایی کردهاند که در حال گردش به دور سایر ستارگان کهکشان راه شیری هستند. این موضوع بدیهی است که برخی از آنها قمر داشته باشند. از این گذشته، بیش از ۲۰۰ قمر در حال گردش به دور هشت سیاره در منظومه شمسی هستند. پژوهشگران به تازگی قرص گرد و غباری را در اطراف سیاره فراخورشیدی جوانی شناسایی کردهاند و معتقدند که حاوی قمر یا قمرهایی میشود.
کریس فاکس، پژوهشگر دانشگاه وسترن انتاریو کانادا گفت: یافتههای این پژوهش، امیدوارکننده است. دشوار است که تصور کنیم قمرها در چنین محیطی شکل نمیگیرند.
میریام بنیستی، پژوهشگر دانشگاه گرونوبل فرانسه گفت: این سامانه ستارهای جوان موسوم به PDS 70 فقط ۱۰ میلیون سال سن دارد و دو سیاره را شامل میشود که هنوز در حال شکلگیری هستند.
گروه بنیستی در سال ۲۰۱۸، از تلسکوپ VLT متعلق به رصدخانه جنوبی اروپا استفاده کردند تا نخستین سیاره موسوم به PDS 70b را کشف کنند که در شکاف موجود در قرص غبار و گاز اطراف ستاره میچرخید. چنین شکافهایی شواهد غیرمستقیمی را در مورد سیاراتی ارائه میکنند که تصور میشود هنگام چرخش، به جمعآوری مواد میپردازند و مسیر را پاکسازی میکنند. بنیستی ادامه داد: این شکافها فریاد میزنند که لطفا بیا و سیارات را کشف کن!
این گروه پژوهشی یک سال بعد با استفاده از تلسکوپ VLT، دومین سیاره موسوم به PDS 70c را کشف کردند که کمی دورتر از سیاره اول قرار داشت. هر دو غولهایی گازی، چندین برابر بزرگتر از مشتری هستند.
بنیستی گفت: میخواهیم بیشتر بدانیم و به همین دلیل، همه ابزارهای ممکن را بر این سیستم متمرکز کردهایم.
پژوهشگران در سال ۲۰۲۰ با استفاده از آرایه میلیمتری بزرگ آتاکاما (ALMA)، نشانهای از غبار در اطراف PDS 70c یافتند اما تفکیک غبار سیاره از قرص درخشان در حال چرخش به دور ستاره، دشوار بود. آلما، بهترین وضوح را فراهم کرد و پژوهشگران توانستند دوباره PDS 70 را مشاهده کنند. نتایج این پژوهش، تصویر واضحی را از قرص غبار اطراف PDS 70c فراهم میکند.
به نظر میرسد که این میزان غبار در اطراف PDS 70b انباشته نشده است. بنیستی گفت: شاید به این دلیل باشد که مواد از قرص بزرگ اطراف ستاره دور میشوند و به داخل آن میروند. در این صورت، احتمالا PDS 70c، جلوی گرد و غبار را میگیرد و PDS 70b را از سهم خود محروم میکند.
این سامانه ستارهای، حقایقی را در مورد شکلگیری سیاره برای نظریهپردازانی فراهم میکند که تاکنون با کمبود داده روبهرو بودهاند. بنیستی اضافه کرد: این تنها راه برای آزمایش درست یا اشتباه بودن دادهها است. PDS 70c تاکنون دردسر زیادی ایجاد نکرده است. فاکس گفت: این قرص دور سیارهای با نظریهها سازگار است اما هنوز شواهد قطعی در مورد قمرها وجود ندارد.
این پژوهش، در مجله Astrophysical Journal Letters به چاپ رسید.
