فراسیاره غول‌پیکری که نباید وجود می‌داشت

سیارات فراخورشیدی غول پیکر نباید وجود داشته باشند اما هستند.

با روند رو به  افزایش تعداد فراسیاراتی (سیاراتی که به دور ستاره دیگری غیر از خورشید می‌‌گردند) که اخیراً کشف شده‌‌اند، شگفتی‌‌های غیر منتظره نیز افزایش می‌‌یابند.  دانشمندان می‌‌گویند که فراسیاره‌‌ی غول‌‌پیکر GJ3512b نباید در اطراف ستاره کوچکش وجود داشته باشد ، اما وجود دارد.

دانشمندان طی چند دهه گذشته در مورد چگونگی شکل‌‌گیری سیارات چیزهای زیادی آموخته‌‌اند، اما هنوز چیزهای زیادی برای کشف کردن باقی مانده است.  اکتشافات غیرمنتظره گاهی اوقات این مسئله را می‌‌تواند دشوارتر کند ، اما البته جالب‌‌تر نیز می‌‌کند. اکنون، یکی دیگر از این اکتشاف‌‌ها انجام شده است، سیاره‌‌ای که 30 سال نوری از ما فاصله دارد، مطابق مدل های نظری فعلی، نباید وجود داشته باشد، اما می‌‌بینیم که وجود دارد. رصدخانه‌‌ای در اسپانیا سیاره‌‌ای به نام GJ3512B کشف کرده و اکنون محققان دانشگاه برن سوئیس در تلاشند تا رمز و راز آن را حل کنند.

نتایج کارشناسی شده در تاریخ 5 شهریور 1398 در مجله Science منتشر شده.

این سیاره توسط کنسرسیوم تحقیقاتی اسپانیایی و آلمانی به نام CARMENES  با استفاده از تلسکوپی در رصدخانه کالار آلتو (Calar Alto) در جنوب اسپانیا کشف شد. هدف اصلی کارمنز یافتن سیارات حاضر در مدار کوچکترین ستاره‌‌ها با استفاده از طیف سنجی مادون قرمز است.

نکته اینجاست که طبق درک متعارف اخترشناسان امروزی، این سیاره برای ستاره خود، GJ3512، بسیار بزرگ است. این ستاره خود ستاره‌‌ای کوتوله است، تنها در حدود یک دهم جرم خورشید ماست. اما به دور این ستاره‌‌ی کوچک، سیاره‌‌ای غول پیکر با جرمی حدود نصف جرم بزرگترین سیاره‌‌ی منظومه شمسی ما مشتری در حال چرخش است. دانشمندان فکر کردند که این ممکن نیست.

اما توجیه این ماجرا چیست؟

بر اساس مدل فعلی شکل‌‌گیری سیارات، سیارات از داخل به بیرون شکل می‌‌گیرند. ابتدا سیاره‌‌ای کوچک و سپس با جذب و گردآوری مواد و ذرات دیگر بزرگتر می‌‌شوند. اما شاید این مدل درباره GJ3512b صادق نباشد. شاید این سیاره بر اساس رمبش گرانشی ایجاد شده. یعنی بخشی از قرص گازی که سیاره‌‌ها از آن بوجود می‌‌ایند، مستقیما تحت گرانش خودش رمبیده. یعنی به صورت از خارج به داخل بوجود آمده.

سیاره‌‌های غول‌‌پیکری مانند مشتری و زحل در مدار ستاره‌‌های زیادی مشاهده شده‌‌اند و معمول هستند. فهمیدن چگونگی شکل‌‌گیری این سیارات در اطراف ستاره‌‌های بزرگ و کوچک به درک کلی شکل‌‌گیری سیارات کمک زیادی می‌‌کند. کشف GJ3512b نشان می‌‌دهد که عالم سرشار از کشفیات شگفت و غیرمترقبه است. این لحظات که دانشمندان چیزی را که وجود نباید داشته باشد را کشف می‌‌کنند در دنیای علم لحظات شگفت‌انگیزی است.

ترجمه از حجت نافذی علمداری