بنابر گزارشها مدارگرد خورشیدی سولار اوربیتر آژانس فضایی اروپا طی روزهای آینده از دم های دنبالهدار اطلس عبور خواهد کرد.
به گزارش ایسنا و به نقل از فیز (اصلاح و ویرایش از اورانوس)، مدارگرد خورشیدی سولار اوربیتر طی چند روز آینده از دُمهای دنباله دار اطلس عبور خواهد کرد. اگرچه این فضاپیمای تازه پرتاب شده در حال حاضر وظیفه جمع آوری دادههای علمی را برعهده ندارد اما محققان این ماموریت تلاش کردهاند تا اطمینان حاصل کنند که چهار مورد از مهمترین ابزار این مدارگرد در طول این برخورد منحصر به فرد روشن خواهند شد.
سولار اوربیتر در تاریخ 21 بهمن 1398 پرتاب شد. از آن زمان تاکنون به استثنای زمانی که فعالیت این فضاپیما مدتی به دلیل شیوع ویروسکرونا متوقف شد، دانشمندان و مهندسان در حال انجام مجموعهای آزمایشات و روشهایی به نام راه اندازی(commissioning) هستند.
تاریخ تکمیل این مرحله 26 خرداد 1399 تعیین شده است به گونهای که این فضاپیما میتواند برای نخستین حضیض خورشیدی خود در اواخر خرداد کاملاً آماده باشد. با این حال موضوع مواجهه احتمالی این مدارگرد با دنباله دار اطلس کمی برنامهها را تغییر داده است.
پرواز تصادفی این مداگرد از دُمهای دنبالهدار اتفاقی نادر برای مأموریتی فضایی است و چیزی که دانشمندان میدانند این است که تاکنون چنین امری تنها در شش ماموریت فضایی پیش از این رخ داده است.
گرینت جونز از آزمایشگاه علوم فضایی مولارد انگلستان که سابقه ۲۰ سال تحقیق در مورد چنین برخوردهایی را دارد هنگامی که دریافت مدارگرد خورشیدی سولار اوربیتر طی چند هفته آینده در فاصله ۴۴ میلیون کیلومتری بخش پایین دنبالهدار اطلس قرار خواهد گرفت به محققان مسئول این ماموریت در آژانس فضایی اروپا خبر داد.
مدارگرد خورشیدی مذکور مجهز به مجموعهای از ۱۰ ابزار درون جا(in-situ) و سنجش از دور برای بررسی خورشید و جریان ذرات باردار منتشر شده از آن به فضا که باد خورشیدی نام دارند، است.
خوشبختانه، چهار ابزار درون جا برای تشخیص دمهای دنبالهدار مناسب هستند زیرا آنها شرایط اطراف این فضاپیما را اندازهگیری میکنند، بنابراین میتوانند دادههای مربوط به دانههای گرد و غبار و ذرات دارای بار الکتریکی که توسط دنبالهدار ایجاد میشود را جمع آوری کنند. این مواد سبب تشکیل دو دم دنبالهدار میشوند. یکی از آنها دنبالهای است که دنباله غبار نام دارد و در مدار دنبالهدار باقی مانده و دیگری دنباله یونی است که مستقیماً به سمت خورشید قرار دارد.
سولار اوربیتر در تاریخ 12 خرداد از دنباله یونی و در 17 خرداد از دُم غبار دنبالهدار اطلس عبور خواهد کرد. اگر دنباله یونی به اندازه کافی متراکم باشد، ممکن است مغناطیس سنج سولار اوربیتر(MAG) تغییرات میدان مغناطیسی بین سیارهای را به دلیل تعامل آن با یونهای موجود در دم دنبالهدار شناسایی کند و در همان حال تحلیلگر باد خورشیدی(SWA) نیز میتواند تصویر برخی از ذرات دنباله را ثبت کند. هنگامی که سولار اوربیتر از دنباله غبار که پیش بینی چگالی آن بسیار دشوار است، عبور کند، یک یا چند دانه گرد و غبار ریز ممکن است با سرعت دهها کیلومتر در ثانیه به فضاپیما برخورد کند. در حالی که برخورد این ذرات خطر قابل توجهی برای فضاپیما ندارد، خود ذرات گرد و غبار در اثر برخورد تبخیر میشوند و ابرهای ریزگازی الکتریکی یا پلاسما را تشکیل میدهند که میتواند با استفاده از ابزار رادیو و امواج پلاسما(RPW) شناسایی شود.
گونتر هاسینج ، مدیر علمی آژانس فضایی اروپا گفت: اینگونه برخوردها بخشی از ماجراجویی علمی هستند. یکی از چالشها این بود که شاید ابزارهای تعبیه شده بر روی این فضاپیما نتوانند به موقع روشن شوند اما اکنون به لطف تلاش ویژه محققان سازنده و تیم عملیاتی هر چهار ابزار درون جا برای جمع آوری دادهها فعال خواهند شد.
دنبالهدار اطلس دنبالهداری بزرگی است. این دنباله دار در 7 دی 1398 در صورت فلکی دب اکبر کشف شد.
مدارگرد خورشیدی در حال حاضر در حال چرخش خورشید بین مدارهای زهره و عطارد است که اولین حضیض آن در 26 خرداد 1399 در فاصله حدود ۷۷ میلیون کیلومتری خورشید اتفاق میافتد. طی سالهای آینده مدارگرد در مدار عطارد قرار خواهد گرفت و در فاصله حدود ۴۲ میلیون کیلومتر از سطح خورشید خواهد بود.
