سحابی پهناور نشری درست در کنار کهکشان آندرومدا قرار دارد که ستارهشناس های آماتور آنرا اخیرا کشف کردهاند، اگرچه محققان هنوز مطمئن نیستند که آیا آنها از نظر فیزیکی مرتبط هستند یا خیر.


به گزارش اورانوس از استرونومی، کهکشان آندرومدا (M31) با وجود اینکه یکی از ارجمندترین و برجستهترین اجرام در آسمان شب است، هنوز شگفتیهایی دارد. گروهی از اخترشناسان آماتور آخرین مورد آن را کشف کردهاند: سحابی نشری ناشناختهای که درست در جنوب شرقی آندرومدا قرار دارد و نیمی از عرض کهکشان را در بر میگیرد.
این ویژگی در تصاویری که سال گذشته با فیلتر اکسیژن-III (OIII) توسط عکاس نجومی فرانسوی یان سنتی (Yann Sainty) گرفته شد، که با مارسل درشلر و خاویر استروتنر برای پردازش و تجزیه و تحلیل دادهها کار میکرد، کشف شد. آنها این جرم را جرم شماره 1 استروتنر-درشلر-سنتی (Strottner-Drechsler-Sainty Object 1) نامیدند.
آنها سپس با گروهی از منجمان حرفهای و سایر عکاسان نجومی برای تایید این یافته کار کردند. این گروه ماه گذشته نتایج خود را در Research Notes of the AAS و همچنین تصویر خیرهکننده و بسیار پردازش شدهای در سایت عکاسی نجومی Astrobin منتشر کردند.
پروژهای جانبی
رصدهای سحابی کهکشان آندرومدا به عنوان پروژهای جانبی برای این سه نفر ستارهشناس آماتور آغاز شد، که در ابتدا به دلیل دیگری با هم همکاری کردند: درشلر و استروتنر فهرستی از سحابیهای سیارهای را ایجاد میکردند و از سنتی خواسته بودند که از چندین جرم شناخته شده و مورد نظرشان عکس بگیرد.
سنتی در سراسر فرانسه سفر کرد تا تاریکترین مکانهایی را که میتوانست برای برپاسازی تشکیلات رصدی متحرک خود استفاده کند بیابد. این مجموعه شامل اپتیک شکستی 4.2 اینچی تاکاهاشی و دوربین نجومی CMOS از ZWO است. درشلر در بیانیهای که با رسانهها از جمله Astronomy و ZWO به اشتراک گذاشته شد، گفت: پس از پایان این پروژه چند ماهه، سنتی “تصمیم گرفت روی پروژهای آرامشبخش و آسان – کهکشان آندرومدا” تمرکز کند .
درشلر گفت: «هنگام کار بر روی پروژه آندرومدا، یان سنتی کاری کرد که قبل از او عکاسان نجومی اندکی انجام داده بودند – او از فیلتر OIII برای نشان دادن بهتر مناطق کم نور HII استفاده کرد. «از آنجایی که فیلتر OIII قلمروی نسبتاً جدیدی در عکاسی نجومی است، یان دادهها را برای [من] و خاویر برای بررسی فرستاد. امید پنهانی یان، شاید این بود که سحابی سیارهای یا ابرنواختر ناشناختهای در دادهها وجود داشته باشد.
هنگامی که درشلر و استروتنر به تصاویر OIII نگاه کردند، متوجه سحابی بسیار ضعیفی در لبه تصویر شدند که به نظر میرسید خارج از عکس ادامه دارد. در ابتدا، گروه بررسی کرد که آیا پدیده مصنوعی است، مانند اثری که از طریق کالیبراسیون اشتباه میدان مسطح تصویر ایجاد شده است. اما درشلر از سنتی خواست تا دادههای OIII بیشتری را جمعآوری کند، زیرا فکر میکرد زیرساختارهای ظریفتری را در سحابیِ به سختی قابل مشاهده، دیده است.
سنتی تصاویر بیشتری را تا پاییز 1401 جمعآوری کرد و در نهایت به 111 ساعت نوردهی رسید. همانطور که او این کار را کرد، گروه به طور فزایندهای مطمئن شد که چیزی واقعی پیدا کرده است که قبلا گزارش نشده بود.
تایید رصدها
این گروه برای کمک به راستیآزمایی اکتشاف خود با ستارهشناسان حرفهای، از جمله رابرت فسن از کالج دارتموث در هانور، نیوهمپشایر، تماس گرفت. در مصاحبهای با Astronomy در نشست ماه گذشته انجمن نجوم آمریکا (AAS) در سیاتل، فسن در تصویری به قوس اشاره کرد و واکنش اولیه خود را خلاصه کرد: “این چه جهنمی است ؟ ”
او با تمسخر گفت: «وقتی آنها آن را برای من فرستادند، گفتم: دوربین شما مشکلی دارد، برو درستش کن و مرا تنها بگذار.» «[درشلر] چند هفته بعد برگشت: راب، این واقعی است. من گفتم: “ببین، تو به اندازه کافی برای از بین بردن آن تلاش نکردی.”
برای تأیید آن، عکاسان نجومی دیگری به این شکار پیوستند: بری فالز که با دو تلسکوپ کنترل از راه دور در کالیفرنیا کار میکرد، کریستف ورگنس و نیکلاس مارتینو در فرانسه، و شان واکر (سردبیر مجله Sky and Telescope) در حال رصد با تلسکوپ کنترل از راه دور در نیومکزیکو . نتایج آنها فسن را متقاعد کرد: “پنج تلسکوپ مختلف چیزهایی را در آنجا میبینند؟ در سطوح مختلف وضوح، اما در همان نقطه از آسمان که M31 قرار دارد؟ تصمیم گرفتم که تصویر واقعی است.»
قابل توجه است که بررسیهای قبلی OIII از M31 روی تلسکوپهای حرفهای، از جمله یکی از تلسکوپهای 3.6 متری کانادا-فرانسه-هاوایی (CFHT) در کوه مآئوناکی، این سحابی را ندیده بود. دلیل آن این است که بسیاری از ابزارهای طراحی شده برای تحقیق به سادگی برای تشخیص چنین سحابی ضعیف و گستردهای مناسب نیستند.
ابزار MegaCam CFHT دارای میدان دید 1 درجه است – بر اساس استانداردهای حرفهای گسترده است، اما هنوز به اندازه کافی گسترده نیست که بتواند وسعت کامل جرم جدید را که 1.5 درجه را پوشش میدهد، ثبت کند. بررسی MegaCam از M31 همچنین از فیلتری استفاده کرد که به طیف نسبتاً وسیعی از طولموجها (بیش از 10 نانومتر) اجازه عبور میداد. سنتی از فیلتر Antlia با پهنای باند فقط 3 نانومتر استفاده کرد که سیگنال OIII را بهتر از نویز پسزمینه جدا میکرد.
اینجا یا آنجا؟
این یافته جامعه نجومی را با حدس و گمان هایی در مورد ماهیت این جرم شعله ور کرده است، از جمله اینکه آیا از نظر فیزیکی در کنار آندرومدا قرار دارد که 2.5 میلیون سال نوری از ما فاصله دارد. این کاملاً ممکن است که شی تازه کشف شده بخشی از کهکشان راه شیری باشد و به سادگی در امتداد خط دید ما تا همسایه کهکشانی ما قرار داشته باشد.
یکی از احتمالاتی که تیم در نظر گرفت این بود که این ویژگی ناشی از شروع تعامل آندرومدا با کهکشان راه شیری است. اما آنها نوشتند: «به نظر میرسد که قوس بسیار نزدیک به M31 نیست که با آن تصویر مطابقت داشته باشد. به احتمال زیاد در داخل هاله M31 قرار دارد و مربوط به جریانهای ستاره ای متعدد است، به ویژه جریان ستارهای غول پیکری که در لبه شرقی آن نزدیک به کمان OIII قرار دارد.
با این حال، فسن به Astronomy میگوید که از آن زمان، « فکر میکنم که احتمال کمتری دارد که یکی از عارضههای مرتبط با M31 باشد، اما در عوض، سحابی راه شیری بسیار نزدیکتر است. اما چه کسی میداند.”
برای حل این مشکل، فسن و همکارانش امیدوارند که طیفی سحابی را با رصدخانهای حرفهای به دست آورند. از این رو، آنها میتوانند هر تغییر دوپلری در نور ناشی از حرکت به سمت کهکشان راه شیری یا دور شدن از آن را اندازهگیری کنند و اینکه آیا با حرکت خود آندرومدا مطابقت دارد یا خیر.
چه این قوس در نهایت با کهکشان آندرومدا مرتبط باشد یا نه، این کشف نقشی را که ستارهشناس های آماتور و عکاسان نجومی در کشف سحابی های کمنور و نشری با استفاده از فیلترهای باند باریک دارای کیفیت بالای در دسترس، ایفا میکنند را برجسته میکند.
فسن عکاسان را تحسین کرد، زیرا به گفته او، دادههایی را میگیرند که مجموع نوردهیهای «کسری از یک روز یا بیشتر» است. او به یکی از تصاویر تاییدی اشاره کرد: «این عکس 86 ساعت است. شوخی میکنی؟ [تصویر سینتی] در 22 شب و در سه ماه هوای صاف گرفته شده است. این دیوانه کننده است.»