پژوهشهای اخیر نشان میدهد که شاید برخورد کهکشانی عامل تولد منظومه شمسی شده باشد. در نگاه کلیتر، بسیار از ستارههای کهکشان راه شیری شاید در اثر برخورد کهکشانی بوجود آمده باشند.
به گزارش ایسنا و به نقل از تک اکسپلوریست (اصلاح و ویرایش از اورانوس)، نحوه شکل گیری منظومه شمسی قرنها معمایی برای دانشمندان بوده است. اکنون به نظر میرسد که دانشمندان بالاخره توانستهاند دریابند چه عواملی باعث ظهور منظومه شمسی شده است.
[aparat id=”bhRF3″]طبق مطالعهای جدید احتمالاً پدیده برخورد کهکشانی باعث وقوع زنجیرهای از وقایع شده است که گمان میرود این پدیده ممکن است منجر به تولد منظومه شمسی و زمین شده باشد. میدانیم که کهکشانی کوتوله به نام قوس (Sagittarius) بارها از صفحه کهکشان راه شیری گذر کرده است و مدار آن به دور هسته کهکشان راه شیری به دلیل نیروی گرانش کوچکتر میشود.
محققان با بررسی دادههای بدست آمده از تلسکوپ فضایی گایا آژانس فضایی اروپا کشف کردهاند که تأثیر کهکشان کوتوله قوس بر کهکشان راه شیری ممکن است حتی بیشتر از آن چیزی باشد که پیشتر تصور میشد.
به نظر میرسد که مناطقی که در اثر برخورد مواج شدهاند، تبدیل به مکانهای شکلگیری ستارهها شدهاند. یکی از آنها به شکلی کلی با زمان شکل گیری خورشید در حدود ۴.۷ میلیارد سال پیش مطابقت دارد.
توماس رویز-لارا اخترفیزیکدان موسسه اخترفیزیک جزایر قناری اسپانیا، گفت: از مدلهای موجود مشخص شده است که کهکشان قوس سه بار به کهکشان راه شیری برخود کرده است و اولین برخورد آن نیز حدود پنج الی شش میلیارد سال پیش و دومی حدود دو میلیارد سال پیش و آخرین برخورد نیز یک میلیارد سال پیش رخ داده است.
وقتی دادههای گایا در مورد کهکشان راه شیری را مورد بررسی قرار دادیم، سه دوره افزایش شکلگیری ستاره را مشاهده کردیم که نخستین تشکیل ۵.۷ میلیارد سال قبل، دومی ۱.۹ میلیارد سال پیش و سومی نیز یک میلیارد سال قبل رخ داده است. این زمانها با زمان برخورد کهکشان قوس با صفحه کهکشان راه شیری مطابقت دارد.
تحلیلگرها درخشندگی، فاصله و رنگ ستارهها به فاصله 6500 سال نوری از خورشید را رصد کرده و با دادههای مدلهای تحول ستارهای فعلی مقایسه کردهاند. همانطور که توماس گفته، مفهوم تاثیر کهکشان کوتوله قوس بر این جریانات بسیار منطقی است.
توماس رویز-لارا گفت: در ابتدا کهکشان راه شیری را دارید که نسبتاً ساکت است. پس از دورهی خشن اولیه شکلگیری ستارهها که بخشی از آن توسط ادغام قبلی آغاز شده است، کهکشان راه شیری به حالت متعادلی رسیده بود که در آن ستارهها در حال شکل گیری مداوم بودند. ناگهان کهکشان قوس برخورد میکند و این تعادل را مختل میکند و باعث میشود همه گاز و غبار موجود در کهکشان بزرگتر مانند موجهای روی آب بچرخد.
این موجها باعث افزایش غلظت بیشتر غبار و گاز در برخی از مناطق کهکشان راه شیری میشوند. چگالی بالای مواد در آن مناطق باعث شکل گیری ستارههای جدید میشوند.
کارم گالارت نویسنده مقاله از موسسه اخترفیزیک گفت: به نظر میرسد که نه تنها کهکشان قوس ساختار کهکشان راه شیری را شکل داده بلکه بر پویایی نحوه حرکت ستارهها در کهکشان راه شیری نیز تأثیر گذاشته و منجر به تشکیل آن شده است.
دانشمندان در اوایل دهه ۱۹۹۰ توسط دادههای مربوط به مأموریت ماهواره “هیپارکوس”(Hipparcos) آژانس فضایی اروپا برخی از زمانهای تشکیل ستاره در کهکشان راه شیری را متوجه شده بودند.البته آن زمان تمرکز فقط بر روی ستارههای بسیار نزدیک به خورشید بود. اما این نخستین باری است که آنها تاریخچه دقیق شکلگیری ستارگان کهکشان راه شیری را متوجه میشوند. این موضوعات نشان دهنده قدرت علمی تلسکوپ فضایی “گایا” است.
ماهواره “هیپارکوس” در 17 مرداد 1368 توسط سازمان فضایی اروپا با استفاده از موشک آریان ۴ به فضا پرتاب شد. وزن آن در هنگام پرتاب حدود ۵۰۰ کیلوگرم و مدار ابتدایی آن مدار زمین ثابت بود، ولی به علت مشکلی در پرتابگر در مدار بسیار بیضوی مورد استفاده قرار گرفت. مأموریت اصلی این ماهواره اندازهگیری محل قرارگیری ستارگان بود. آزمایش تیکو یکی دیگر از ماموریتهای این ماهوراه بود که در آن تصاویر دو رنگ نورسنجی از حدود ۴۰۰ هزار ستاره با دقت بالا تهیه شد. این ماهواره همچنین فاصلهٔ ستارگانی را که احتمالاً میتوانستند دارای سیاره باشند را اندازهگیری کرد. بررسی تغییر شکل کهکشان راه شیری یکی دیگر از دستاوردهای این مأموریت بود.
