تلسکوپ فضایی جیمز وب اولین تصویر مستقیم خود را از سیاره فراخورشیدی ، سیارهای که به دور ستارهای دور میچرخد گرفت و ظرفیت خود را برای ایجاد تحول در تحقیقات سیارات فراخورشیدی به اثبات رساند.
به گزارش اورانوس به نقل از اسپیس دات کام، اکثریت مطلق فراسیارات تنها از طریق افت موقت درخشندگی ستارگانی که به دور آنها میچرخند مشاهده شدهاند. فقط حدود بیست عدد به طور مستقیم تصویربرداری شده است. اما ممکن است به زودی این عدد تغییر کند. کمتر از دو ماه پس از آغاز عملیات علمی خود، تلسکوپ فضایی جیمز وب اولین عکس مستقیم خود را از سیارهای فراتر از منظومه شمسی ارائه کرد.
این سیاره، غولی گازیست که به دور ستارهای به نام HIP 65426 در فاصله 385 سال نوری از زمین میچرخد، در تصویر به صورت لکه کوچکی نزدیک به ستاره درخشان ظاهر میشود. تلسکوپ فضایی جیمز وب از این سیاره فراخورشیدی با استفاده از دوربین مادون قرمز نزدیک (NIRCam) و ابزار فروسرخ میانی (MIRI) که هر کدام بر روی بخش متفاوتی از نور مادون قرمز تمرکز میکنند، عکاسی کرد.
ساشا هینکلی، ستاره شناس دانشگاه اکستر در بریتانیا که این رصدها را هدایت میکند، در بیانیهای گفت: “این لحظهای دگرگون کننده است، نه تنها برای وب، بلکه برای نجوم به طور کلی.
دانشمندان این سیاره را در سال 2017 با تلسکوپ بسیار بزرگ در شیلی کشف کرده بودند. وب برای کشف فراسیارات جدید طراحی نشده است و در عوض در آموزش به دانشمندان درباره جهانهای دیگر کشف شده توسط دیگر رصدخانهها مفید خواهد بود.
رصد مستقیم فراسیارات بسیار دشوار است زیرا بسیار کم نورتر از ستارگان مادرشان هستند. این یکی، HIP 65426 b، تنها به لطف ترکیبی از عوامل قابل مشاهده است. اولاً، از ستاره مادرش بسیار دور است، یعنی 100 برابر فاصله خورشید تا زمین (برای مقایسه، پلوتو تنها در فاصله 40 برابر فاصلهی از خورشید تا زمین میگردد). دوم، HIP 65426 b بسیار پرجرم هم هست – 12 برابر جرم مشتری، بزرگترین سیاره منظومه شمسی.
با این حال، HIP 65426 b حدود 10 هزار بار کمنورتر از ستاره میزبان خود در طیف فروسرخ نزدیک، و چند هزار بار کمنورتر در بخش مادون قرمز میانی طیف است. با این حال، جیمز وب به دلیل حساسیتش قادر به تفکیک سیاره فراخورشیدی و ستارهاش بود.
آرین کارتر، اخترشناس دانشگاه کالیفرنیا، که رهبری تجزیه و تحلیل تصاویر را بر عهده داشت، در این بیانیه گفت: «به دست آوردن این تصویر مانند حفاری برای گنجی فضایی بود. “در ابتدا تنها چیزی که میتوانستم ببینم نور ستاره بود، اما با پردازش دقیق تصویر توانستم آن نور را حذف و سیاره را کشف کنم.”
هر دو NIRCam و MIRI مجهز به دستگاه هایی به نام تاجنگار هستند که نور ستاره مرکزی را مسدود میکنند.
هینکلی گفت: «این واقعاً تأثیرگذار بود که تاجنگارهای وب چقدر خوب کار میکردند تا نور ستاره میزبان را مخفی کنند.
دانشمندان با رصد ستاره از طریق چهار فیلتر مختلف، در نهایت موفق شدند تصاویری به دست آورند که سیاره را به صورت حباب کوچک نوری نشان میدهد. این دانشمند در بیانیه گفت که شکل لکه در هر تصویر متفاوت است که اثر جانبی اپتیک تلسکوپ است.
HIP 65426 b سیارهای بسیار جوان است که تنها 15 تا 20 میلیون سال سن دارد (در مقایسه با 4.5 میلیارد سال زمین). به دلیل ماهیت گازی آن، مطمئناً میزبان حیات نیست. هنوز سوالات جالب زیادی وجود دارد که ستاره شناسان ممکن است بخواهند در مورد این جهان و بسیاری از سیارات دیگر که وب در آینده از آنها عکس خواهد گرفت، از جمله جزئیات ترکیب شیمیایی و سن آنها پاسخ دهند
