ستاره‌شناسان روز چهارشنبه کشف جرم میان‌ستاره‌ای را که با سرعت از منظومه شمسی ما می‌گذرد، تایید کردند – این تنها سومین جرمی است که تاکنون مشاهده شده، اگرچه دانشمندان گمان می‌کنند بسیاری دیگر ممکن است بدون توجه از دید پنهان مانده باشند.
این میهمان ستاره‌ای، که توسط مرکز سیاره‌های کوچک اتحادیه بین‌المللی نجوم (IAU) با نام 3I/Atlas تعیین شده، به احتمال زیاد بزرگترین جرم میان‌ستاره‌ای کشف‌شده تاکنون است. این جرم به عنوان دنباله‌دار طبقه‌بندی شده است.
جاناتان مک‌داول، ستاره‌شناس مرکز اخترفیزیک هاروارد-اسمیتسونیان، به خبرگزاری فرانسه گفت: «این واقعیت که ما مقداری حالت مبهم (فازی) می‌بینیم، نشان می‌دهد که این جرم احتمالاً بیشتر از یخ تشکیل شده تا سنگ.»
ریچارد مویسل، رئیس دفاع سیاره‌ای در آژانس فضایی اروپا، گفت این جرم که پیش از تایید منشا میان‌ستاره‌ای‌اش با نام A11pl3Z شناخته می‌شد، خطری برای زمین ندارد.
او گفت: «این جرم از عمق منظومه شمسی عبور خواهد کرد و از فاصله‌ای دقیقاً درون مدار مریخ خواهد گذشت»، اما به سیاره همسایه ما برخورد نخواهد کرد.
ستاره‌شناسان هیجان‌زده هنوز در حال اصلاح محاسبات خود هستند، اما به نظر می‌رسد این جرم با سرعتی بیش از ۶۰ کیلومتر در ثانیه در حال حرکت است.
ناسا تایید کرد که بازدیدکننده میان‌ستاره‌ای جدید هم‌اکنون با سرعت از منظومه شمسی ما عبور می‌کند
مسیر حرکت دنباله‌دار میان‌ستاره‌ای در منظومه شمسی. (NASA/JPL-Caltech)
این بدان معناست که مانند دنباله‌دارها و سیارک‌ها که همگی از درون منظومه شمسی سرچشمه می‌گیرند، تحت تاثیر مدار خورشید قرار ندارد.
مویسل گفت مسیر حرکت آن همچنین «به این معنی است که به دور ستاره ما نمی‌چرخد، بلکه از فضای میان‌ستاره‌ای آمده و دوباره به آنجا باز خواهد گشت.»
مک‌داول افزود: «فکر می‌کنیم که احتمالاً این توپک‌های یخی کوچک در ارتباط با سامانه‌های ستاره‌ای شکل می‌گیرند. و سپس وقتی ستاره دیگری از کنار می‌گذرد، بر این توپ یخی کشش وارد می‌کند، آن را آزاد می‌سازد. جرم رها شده، سرگردان در کهکشان پرسه می‌زند و حالا این یکی فقط از کنار ما می‌گذرد.»
دیوید رنکین، ستاره‌شناس آمریکایی، در پلتفرم رسانه اجتماعی بلوسکای (Bluesky) نوشت که پروژه بررسی اطلس (ATLAS) که توسط ناسا در هاوایی تامین مالی می‌شود، این جرم را اولین بار در روز سه‌شنبه کشف کرد.
ستاره‌شناسان حرفه‌ای و آماتور در سراسر جهان سپس داده‌های تلسکوپی گذشته را جستجو کردند و مسیر حرکت آن را حداقل تا ۱۴ ژوئن ردیابی نمودند.
مویسل گفت که عرض این جرم در حال حاضر تقریباً ۱۰ تا ۲۰ کیلومتر تخمین زده می‌شود، که آن را به بزرگترین مزاحم میان‌ستاره‌ای کشف‌شده تاکنون تبدیل می‌کند. اما اگر این جرم از یخ تشکیل شده باشد که نور بیشتری را بازتاب می‌دهد، ممکن است کوچک‌تر باشد.
مویسل گفت: «تا نیمه آبان روشن‌تر و به خورشید نزدیک‌تر خواهد شد و سپس تا سال آینده همچنان (با تلسکوپ) قابل مشاهده خواهد بود.»
سومین بازدیدکننده ما
این تنها سومین باری است که بشر موفق به شناسایی جسمی شده که از ستارگان وارد منظومه شمسی می‌شود.
اولین مورد، ‘اوموآموا (‘Oumuamua)، در سال ۲۰۱۷ کشف شد. آنقدر عجیب بود که حداقل دانشمندی برجسته متقاعد شد که سفینه بیگانه است – اگرچه تحقیقات بعدی این نظریه را رد کردند.
دومین بازدیدکننده میان‌ستاره‌ای ما، 2I/بوریسف (2I/Borisov)، در سال ۲۰۱۹ مشاهده شد.
مارک نوریس، ستاره‌شناس دانشگاه مرکزی لنکاشر (UCLan) در بریتانیا، به خبرگزاری فرانسه گفت که به نظر می‌رسد جرم جدید «به میزان قابل توجهی سریع‌تر از دو جرم فراخورشیدی دیگری که قبلاً کشف کردیم» حرکت می‌کند.
نوریس گفت که این جرم در حال حاضر تقریباً در فاصله‌ای معادل فاصله مشتری از زمین قرار دارد.
او افسوس خورد که شب چهارشنبه قادر به مشاهده این جرم با تلسکوپ خود نخواهد بود، زیرا در حال حاضر فقط در نیمکره جنوبی قابل مشاهده است.
نوریس به مدل‌سازی‌هایی اشاره کرد که تخمین می‌زنند ممکن است در هر لحظه تا ۱۰,۰۰۰ جرم میان‌ستاره‌ای در حال عبور از منظومه شمسی باشند، اگرچه اکثر آن‌ها کوچک‌تر از جرم تازه کشف‌شده خواهند بود.
نوریس گفت اگر این درست باشد، نشان می‌دهد که رصدخانه تازه‌راه‌اندازی شده ورا سی. روبین (Vera C. Rubin Observatory) در شیلی ممکن است به زودی هر ماه این بازدیدکنندگان کم‌نور میان‌ستاره‌ای را کشف کند.
مویسل گفت فرستادن ماموریتی فضایی برای رهگیری جرم جدید امکان‌پذیر نیست.
با این وجود، این بازدیدکنندگان به دانشمندان فرصت نادری برای مطالعه چیزی خارج از منظومه شمسی ما ارائه می‌دهند.
به عنوان مثال، نوریس گفت اگر پیش‌سازهای حیات مانند اسیدهای آمینه را بر روی چنین جسمی تشخیص دهیم، به ما «اطمینان بسیار بیشتری می‌دهد که شرایط حیات در دیگر سامانه‌های ستاره‌ای وجود دارد.»
