اُموآموآ تکه‌ای از فراسیاره است؟

اخترشناسان در تازه‌ترین تحقیقات خود روی عجیب‌ترین جرم آسمانی که مهمان منظومه شمسی شده است و اُموآموآ نام گرفته دریافتند که احتمالا بخشی از فراسیاره است که در حین گذر از کنار ستاره‌ای، از هم فروپاشیده.

منشا سیاره‌اموآموآ

به گزارش ایسنا و به نقل از نیو اطلس (اصلاح و ویرایش از اورانوس)، اُموآموآ (Oumuamua) اولین مهمان ناخوانده و ناشناخته میان‌ستاره‌ای است که از منظومه شمسی ما عبور می‌کند و موجب سؤالات بسیاری شده است. ستاره‌شناسان می‌گویند طبق مدلی جدید، شکل و مسیر غیرمعمول اُموآموآ ممکن است نتیجه برخورد ویرانگر فراسیاره با یک ستاره باشد.

ستاره‌شناسان در مهر ماه 1396 جرمی عجیب را کشف کردند که در حال گذر از منظومه شمسی ما بود. بر خلاف اکثر سیارک‌ها که توده‌های سنگی گِرد هستند، “اُموآموآ” با طول ۴۰۰ متر، شکلی شبیه به سیگار برگ دارد و مسیر آن نشان می‌دهد که متعلق به این منطقه یا مناطق اطراف نیست. ماجرا حتی عجیب و غریب‌تر شد، چرا که با گذر از کنار خورشید، سرعت بیشتری گرفت.

 

نظریه جدید

مطالعه دقیق‌تر این جرم آسمانی عجیب (از جمله بررسی اینکه فضاپیمای بیگانه نیست)، نشان داد که سیارک است. البته از نوع بسیار عجیب و غریب آن. “اُموآموآ” نه تنها از لحاظ شکل و شمایل، عجیب و غریب بود، بلکه مقداری گاز مانند دنباله‌دارها از خود به جای می‌گذاشت که شتاب غیرمعمول آن را توضیح می‌داد. این جسم که بعداً “اُموآموآ” نام گرفت، در طی میلیون‌ها سال سرتاسر کهکشان را طی می‌کرده. به نظر منشا آن جایی در جهت صورت فلکی “شلیاق” (Lyra) باشد.

اکنون می‌دانیم که “اوموآموآ” چگونه این مجموعه خاص از ویژگی‌ها را بدست آورده است. محققان آکادمی علوم چین و دانشگاه کالیفرنیا سانتا کروز، مدلی را تهیه کردند که می‌تواند شکل، مسیر و مانند دنباله‌دارها رد گاز به جاگذاشتن “اُموآموآ” را توضیح دهد.

اختلال کشندی و بوجودآمدن جسمی شبیه به اُموآموآ
اختلال کشندی و بوجودآمدن جسمی شبیه به اُموآموآ

 

محققان با توسعه این مدل با استفاده از شبیه‌سازی‌های رایانه‌ای، داستان اصلی “اوموآموآ” را قطعه‌ای از فراسیاره یا یک شیء سنگی بزرگ دیگری می‌دانند که تحت روند “اختلال کشندی” قرار گرفته است. این بدان معناست که این سیاره به ستاره‌ای خیلی نزدیک شده، توسط نیروی گرانشی قدرتمندی به شکل کشیده درآمده و سپس به قطعات مختلف فروپاشیده و تقسیم شده است.

 

ویژگی‌های عجیب

این سناریو همچنین بقیه ویژگی‌های عجیب “اُموآموآ” را توضیح می‌دهد. سطح این جرم سنگی در حالی که به ستاره نزدیک می‌شده، ذوب شده است و هنگام دور شدن از ستاره مجدداً متراکم شده و پوسته‌ای تشکیل داده است که آن را در این شکل و شمایل نگه داشته. این برخورد نزدیک با ستاره همچنین توانسته آن را از منظومه خود به فضای بین ستاره‌ای پرتاب کند.

نکته مهم این است که این مدل، ویژگی‌های نیمه دنباله‌دار بودن “اُموآموآ” را نیز توضیح می‌دهد. دنباله‌دارها دم‌هایی از گاز دارند، زیرا با ترکیبات فرّار یخی پوشانده شده‌اند که در نور آفتاب شروع به ذوب شدن می‌کنند. “اُموآموآ” این نوع ترکیبات را ندارد، اما برخی از این ترکیبات فرّار در زیر پوسته آن به دام افتاده‌اند و با گذر از کنار خورشید، آزاد می‌شوند و از این رو موجب شتاب‌گیری آن می‌شوند.

مدلی از جسمی شبیه اُموآموآ که با شبیه‌سازی رایانه‌ای ساخته شده
مدلی از جسمی شبیه اُموآموآ که با شبیه‌سازی رایانه‌ای ساخته شده

 

آینده

این اولین داستان منشاء اُموآموآ نیست که منتشر شده است. اما هیچ یک از این موارد مانند این مدل فراسیاره تقریباً به همه خصوصیات غیرمعمول آن توجه نکرده‌اند.

ممکن است ما هرگز دقیقاً نفهمیم که اُموآموآ چگونه و کجا متولد شده است، اما اخترشناسان به دنبال رصد سایر اجرام میان‌ستاره‌ای هستند که ممکن است به آنها در این زمینه کمک کند.

اُموآموآ به زبان هاوایی به معنای “اولین” است و نشان‌دهنده آن است که این سیارک اولین جسم فراخورشیدی است که وارد منظومه شمسی شده است.

 

منبع: نیواطلس

درباره ی علی آزادگان

ستاره‌شناس آماتور، معلم نجوم، فیزیک‌دان، نویسنده و مترجم، عکاس و دانشجوی دکتری تخصصی اپتیک

دیدگاهتان را بنویسید