دانشمندان می گویند ماه در حال زنگ زدن است و کره زمین در این مسئله نقش اصلی را دارد زیرا نشانههایی از هماتیت که نوعی اکسید آهن است در ماه یافت شده.
به گزارش اورانوس و به نقل از ایسنا، دانشمندان در حالی به این نتیجه رسیدهاند که ماه در حال زنگ زدن است که همانطور که همه میدانیم عنصر اکسیژن که در کنار آب یکی از دو عنصر اصلی برای ایجاد زنگزدگی است، در کره ماه وجود ندارد، اما شواهد موجود وقوع این موضوع را تصدیق میکند.
کاوشگر قمری هند موسوم به چاندرایان-۱ در سال ۲۰۰۸ در مدار ماه به کاوش آن پرداخت و دادههایی را جمع آوری کرد که طی سالهای اخیر منجر به کشفهای بیشماری شده است. از جمله این کشفها این است که در سطح ماه مولکولهای آب وجود دارد. این کاوشگر همچنین ابزاری را همراه خود داشت که توسط ناسا ساخته شده بود و میتوانست ترکیب معدنی ماه را تجزیه و تحلیل کند.
هنگامی که محققان ناسا و موسسه ژئوفیزیک و سیاره شناسی هاوایی اخیرا این دادهها را تجزیه و تحلیل کردند. آنها با یافتن نشانههایی از هماتیت که نوعی اکسید آهن است و به زنگ آهن معروف است، مبهوت شدند. چرا که ایجاد زنگ آهن مستلزم وجود اکسیژن است که در ماه وجود ندارد. تعداد زیادی سنگهای غنی از آهن در ماه وجود دارد، اما زنگزدگی فقط هنگامی روی میدهد که آهن در معرض اکسیژن و آب قرار گیرد.
ابیگل فریمن دانشمند ناسا میگوید: در ابتدا من به هیچ وجه اعتقادی به آن نداشتم، چرا که براساس شرایط موجود در ماه نباید همچین چیزی وجود میداشت. نه تنها هوایی روی ماه وجود ندارد، بلکه غرق در هیدروژنی است که از سوی خورشید توسط بادهای خورشیدی حمل میشود. زنگ آهن هنگامی تولید میشود که اکسیژن الکترونها را از آهن خارج کند، در حالی که هیدروژن با افزودن الکترون، برعکس آن عمل میکند. این بدان معناست که تشکیل زنگ آهن در ماه که غنی از هیدروژن است، بسیار دشوار و بعید است.
شوای لی از دانشگاه هاوایی و سرپرست این مطالعه گفت: این بسیار گیج کننده است. ماه محیطی مخوف برای تشکیل هماتیت است.
لی و دانشمندان ناسا پس از ماهها تحقیق فکر میکنند که این موضوع را رمزگشایی کردهاند و پاسخ این راز در سیاره خود ما یعنی زمین نهفته است.
یکی از سرنخهای مهم این بود که این زنگ زدن ماه و هماتیت موجود در آن بیشتر در آن سوی ماه که رو به زمین است متمرکز شده که حاکی از آن است که به نوعی با سیاره ما مرتبط است.
زمین در میدان مغناطیسی احاطه شده است و باد خورشیدی این حباب را می کِشد تا دُم مغناطیسی بلندی در سوی مخالف خورشید ایجاد کند. ماه سه روز قبل از کامل شدن، وارد این دم میشود و وارد شدن و عبور از این دم مغناطیسی و خروج از طرف دیگر آن شش روز طول میکشد.
دم مغناطیسی زمین در طول این شش روز سطح ماه را با الکترون میپوشاند و انواع اتفاقات عجیب و غریب در این شش روز میتواند رخ دهد. به گفته ناسا، ممکن است ذرات گرد و غبار موجود روی سطح ماه بر اثر این اتفاق از سطح بلند شوند و گرد و غبار ماه به شکل طوفان به پرواز درآید.
دانشمندان حدس میزنند که اکسیژن از زمین با این دم مغناطیسی حرکت میکند تا بر روی ماه فرود آید؛ جایی که با مولکولهای آب موجود روی سطح ماه در تعامل قرار میگیرد و زنگ زدگی ایجاد میکند.
این دم مغناطیسی تقریبا کل باد خورشیدی را در طی ماه بدر مسدود میکند، یعنی ماه به طور موقت در برابر بمباران هیدروژنی محافظت میشود و فرصتی برای تشکیل زنگ آهن ایجاد میشود.
لی میگوید: فرضیه ما این است که هماتیت ماه از طریق اکسیداسیون آهن سطح کره ماه توسط اکسیژن موجود در جو بالایی زمین ایجاد میشود.
وی افزود: این کشف، دانش ما را درباره مناطق قطبی ماه تغییر میدهد. بنابراین زمین ممکن است نقش مهمی در تکامل سطح ماه داشته باشد.
این نظریه، همچنین میتواند توضیح دهد که چرا زنگ زدگی در سایر اجرام آسمانی بدون هوا مانند سیارکها نیز دیده شده است. فریمن گفت: ممکن است مقدار کمی آب و تأثیر ذرات گرد و غبار باعث ایجاد زنگ آهن در این اجرام شود.
اما برخی از سوالات هنوز بیپاسخ ماندهاند. به عنوان مثال، اگرچه بیشترین زنگزدگی در سمت نزدیک ماه به زمین مشاهده شده است، اما آثاری از زنگ زدگی کوچک نیز در سمت دور ماه شناسایی شده است، جایی که اکسیژن زمین نباید به آن برسد. همچنین هنوز مشخص نیست که آب در ماه دقیقا چگونه با سنگ در تعامل است.
ناسا برای جمع آوری اطلاعات بیشتر برای حل این رمز و رازهای حل نشده درباره زنگ زدن ماه و هماتیت موجود در آن، نسخههای جدیدی از ابزاری را که تمام دادههای موجود در مورد ترکیبات معدنی ماه را جمعآوری کرده است، در دست ساخت دارد. یکی از این ابزارها میتواند یخ-آبهای موجود روی دهانههای ماه را نقشه برداری کند و ممکن است بتواند جزئیات جدیدی را درباره هماتیت نیز فاش کند.
این مطالعه در مجله Science Advances منتشر شده است.