مریخنشین اینسایت ناسا بزرگترین و طولانیترین مریخلرزهها تاکنون را ثبت کرد. این سه مریخلرزه در طی یک ماه اخیر رخ دادهاند.
به گزارش اورانوس و به نقل از اسپیس، این مریخلرزه که ۴.۲ ریشتر بود حدود یک ساعت و نیم طول کشید و مریخنشین اینسایت که روز 27 شهریور اقامت ۱۰۰۰ روزه خود در مریخ را جشن میگرفت موفق به ثبت این لرزه مریخی شد.
این سطحنشین در سال 1397 بر سطح مریخ فرود آمده است. این مریخلرزهی ۴.۲ ریشتری بزرگترین لرزهای است که از سطح مریخ ثبت شده است. این در حالی است که چنین لرزهای در زمین سبک در نظر گرفته میشود و سالانه بیش از ۱۰ هزار لرزهی این چنینی رخ میدهد.
به گفتهی ناسا، این لرزهی ۴.۲ ریشتری سومین لرزه بزرگی است که اینسایت (InSight – Interior Exploration using Seismic Investigations, Geodesy and Heat Transport) طی این ماه ثبت کرده است و دو لرزه ۴.۲ و ۴.۱ ریشتری دیگر نیز در تاریخ 3 شهریور ثبت شده بودند. مشخص نیست که مریخ، لرزههای بزرگتری نیز داشته است که اینسایت قادر به ثبت آنها نبوده است یا این لرزهها بزرگترین لرزههایی قابل تشخیص هستند. ناسا اینسایت را با هدف بررسی امواج لرزهای مریخ به این سیاره فرستاد تا به این وسیله اطلاعات بیشتری از لایههای داخلی مریخ و هسته داخلی آن به دست آورد و نحوهی تشکیل آن را بفهمد. امواج با گذر از پوسته، گوشته و هسته مریخ تغییر میکنند و به دانشمندان امکان بررسی اعماق سیاره سرخ را میدهند.
اینسایت برای ادامه فعالیت خود به انرژی خورشیدی متکی است و اوایل سال جاری مدار مریخ باعث دور شدن اینسایت از خورشید شد. این بدان معنا بود که این سطح نشین برای گرم ماندن باید از گرمکنهای خود استفاده میکرد و نور خورشید کمتری برای شارژ کردن تجهیزاتش در اختیار داشت. علاوه بر آن گرد و غباری که روی صفحات خورشیدی آن را پوشانده بودند شرایط را بدتر میکرد. با این حال دانشمندان ناسا این مشکل را حل کردند و اکنون مریخ در حال نزدیک شدن به خورشید است.
این مریخنشین اواخر سال 1399 توانست غبارهایی که سطح صفحات خورشیدی آن را پوشانده بودند پاک کند و بار دیگر به زندگی بازگردد. اینسایت طی عملیاتی توسط تیم ناسا به گونهای هدایت شد که بتواند چالهای حفر کند و خاک آن را بر روی صفحات خورشیدی غبارآلود خود بریزد. سپس این خاک همراه با باد موجب از بین رفتن مقداری از گرد و غباری شدند که صفحات خورشیدی اینسایت را از کار انداخته بود و این صفحات خورشیدی را قادر ساخت تا انرژی مورد نیاز را برای ثبت مریخلرزه دوباره تولید کنند.
بروس بانرت، محقق اصلی ماموریت اینسایت در مرکز پیشرانه جت ناسا میگوید: با گذشت دو سال به نظر میرسد مریخ با این لرزههای جدید که ویژگیهای منحصربهفردی دارند اطلاعات جدیدی در اختیار ما قرار داده است.
محققان در حال بررسی یافتههای به دست آمده از مریخلرزهها، بزرگی آنها و منشا آنها هستند. آنها میدانند که منشا این لرزههای بزرگ بسیار دورتر از محل رخ دادن اکثر مریخلرزههای ثبت شدهی پیشین است. این منطقه 1600 کیلومتر دورتر است.
ناسا در بیانیهای گفت: گزینه احتمالی دره مارینر است. درازای این دره بیش از چهار هزار کیلومتر و عرض آن حدود ۲۰۰ کیلومتر است. در حالی که ناسا به تازگی مطالعه در مورد این لرزه را آغاز کرده است اطلاعات بیشتری از دو لرزه قبلی دارد. لرزهی ۴.۲ ریشتری پیشین در فاصلهی حدود ۸۵۰۰ کیلومتری از اینسایت رخ داد و موضوعی که دانشمندان را شگفتزده کرده است متفاوت بودن انواع این دو مریخلرزه است.
لرزهی ۴.۲ ریشتری فرکانس پایین و آرام داشت در حالی که لرزهی ۴.۱ ریشتری فرکانس بالا داشت. لرزه ۴.۱ ریشتری به انسایت نزدیکتر بود و تنها ۹۲۵ کیلومتر از آن فاصله داشت.
این تابستان محققان از دادههای لرزههای قبلی برای بررسی عمق و قطر پوسته، گوشته و اندازه هسته مریخ استفاده کردند. آنها شواهدی از وجود سه لایه پوسته تا عمق ۶۶کیلومتری از سطح مریخ یافتند. هر کدام از لایهها تفاوت کمی با دیگری داشت و زیر آنها گوشته قرار داشت که تا عمق ۸۰0 کیلومتری امتداد داشت.
هسته آهن-نیکل مریخ نیز با شعاع ۱۸۳۴ کیلومتر در میان فاصله سطح تا مرکز سیاره آغاز میشد.
ضخامت پوسته مریخ برای دانشمندان اهمیت دارد زیرا این پوسته از بقایای گوشته اولیه تشکیل شده است و به درک بهتر نحوه تشکیل مریخ کمک میکند. درک شکلگیری مریخ به درک بهتر شکلگیری سایر سیارات منظومه شمسی و علت تمایز آنها با سایر سیارات نیز کمک خواهد کرد.
هر دو لرزه در طول روز ثبت شدند این درحالی است که به طور معمول لرزهها در شب تشخیص داده میشوند. گروه عملیات اکنون در حال بررسی نیاز اینسایت به پاکسازی مجدد هستند.
از آنجا که تابش خورشید بر سیگنالهای رادیویی اثر میگذارد و در ارتباط اختلال ایجاد میکند محققان فرماندهی به اینسایت را در روز 7 مهر متوقف میکنند اما این سطحنشین همچنان به ثبت لرزهها میپردازد.