قرار گرفتن در معرض تابش فضا یکی از خطرات مهم برای سلامتی فضانوردان محسوب میشود. قرار گرفتن طولانی مدت در معرض این تابش میتواند باعث آسیب به بدن و ایجاد بیماریهای تخریب کننده سیستم عصبی مرکزی یا سایر اندامها شود. از این رو محققان برای اولین بار اقدام به اندازهگیری تابش در سطح ماه کردهاند.
به گزارش اورانوس و به نقل از ایسنا، گام نهادن مجدد بر روی ماه هدف بعدی اکتشافات فضایی انسان است. اکتشاف انسان در ماه با خطرات قابل توجهی از جمله تابش فضایی برای فضانوردان همراه است. این شامل قرار گرفتن مزمن در معرض اشعه کیهانی کهکشانی و رویدادهای ذرات پراکنده خورشیدی بر سطح ماه است.
به نظر میرسد که تاکنون هیچ اندازهگیری دقیقی از میزان دُز این تابش در سطح ماه انجام نشده است. حال در مطالعهای جدید دانشمندان چینی و آلمانی برای اولین بار اندازه گیری تابش روی سطح ماه را گزارش کردند.
ماهنشین چینی Lunar Lander Neutron and Dosimetry که به سفارش مرکز هوافضای آلمان (DLR) در دانشگاه کیل طراحی و ساخته شده است اندازهگیریهای دز تابش ماه را انجام داده است.
اندازهگیریهای انجام شده نشان میدهد میزان دز تابش در ماه معادل حدود ۶۰ میکروسیورت در ساعت است که برای درک بهتر میتوان گفت این میزان تابش بسیار بیشتر و حدود ۵ تا ۱۰ برابر تابش پرواز طولانی از فرانکفورت به نیویورک است و میزان تابش در زمین بیش از ۲۰۰ برابر کمتر از ماه است.
رابرت ویمر-شوینگرابر محقق دانشگاه کیل که تیم او این سطح نشین را طراحی و ساخته است، گفت: از آنجا که فضانوردان مدت طولانیتری از مسافران پرواز رفت و برگشت به نیویورک بر روی ماه خواهند بود، قرار گرفتن طولانی مدت انسان در معرض این اشعهها برای وی مضر خواهد بود. ما انسانها ساخته نشدهایم که در برابر تابش فضا مقاومت کنیم. با این حال، فضانوردان باید تا آنجا که ممکن است با انجام کارهایی مانند پوشاندن زیستگاه خود با لایهای ضخیم از خاک ماه از خود محافظت کنند.
کریستین هلوگ نویسنده این مطالعه از مرکز هوافضای آلمان گفت: با این روش در طول اقامت طولانی مدت در ماه، خطر ابتلا به سرطان و سایر بیماریها برای فضانوردان کاهش مییابد. این اندازه گیریها در طی روزِ ماه انجام شده است. مانند تمام تجهیزات علمی دیگر، تجهیزات اندازهگیریهای این ماهنشین در شبهای بسیار سرد ماه که تقریباً دو هفته به طول میانجامد خاموش میشوند تا انرژی باتری حفظ شود. از آنجا که ماه نه میدان مغناطیسی محافظ و نه جو دارد، میدان تابش در سطح ماه مشابه فضای میان سیارهای است.
به همین دلیل اندازهگیریهای انجام شده توسط این ماهنشین برای بررسی و توسعه بیشتر مدلهایی که میتوانند برای مأموریتهای آینده استفاده شوند نیز مورد استفاده قرار میگیرد. به عنوان مثال، اگر ماموریت سرنشین داری به مریخ فرستاده شود، یافتههای جدید ما را قادر میسازد میزان قرار گرفتن آنها در معرض تابش را تخمین بزنیم.