طبق پژوهش فیزیکدانها، زلزله با فعالیت خورشید مرتبط است. تجزیه و تحلیلها نشان میدهد که حداکثر همبستگی هر 10 یا 11 سال اتفاق میافتد، دورهای مشابه چرخه فعالیت خورشیدی.
به گزارش اورانوس و به نقل از ساینس دایرکت، همبستگی آماری واضحی بین فعالیت لرزهای جهانی و تغییرات در شدت پرتوهای کیهانی ثبت شده در سطح سیاره ما وجود دارد که میتواند به پیش بینی زلزله ها کمک کند.این تحقیق به طور شگفت انگیزی، دورهای را نشان میدهد که تفسیر فیزیکی صریحی ندارد. زلزلههای شدید معمولاً تلفات انسانی و خسارات مادی هنگفتی را به همراه دارند. اگر توانایی پیشبینی زمان و مکان وقوع چنین حوادث فاجعهباری را داشته باشیم، میتوان از مقیاس فاجعه به میزان قابل توجهی کاسته شد. پروژه CREDO که در سال 1395 توسط مؤسسه فیزیک هستهای آکادمیعلوم لهستان (FIP PAN) در کراکوف آغاز شد، تلاش میکند تا فرضیه قبلاً شناخته شده را تأیید کند که زلزلهها را میتوان با مشاهده تغییرات در پرتوهای کیهانی پیشبینی کرد.
پروژه بین المللی CREDO (رصدخانه پرتوهای کیهانی به شدت توزیع شده) رصدخانه مجازی پرتوهای کیهانی است که برای همه باز است و دادهها را نه تنها از آشکارسازهای علمیپیچیده، بلکه از تعداد زیادی آشکارساز کوچکتر، از جمله یافتن حسگرهای CMOS در گوشیهای هوشمند، جمع آوری و پردازش میکند که دراین کار پیشرو هستند (برای تبدیل گوشی هوشمند به آشکارساز پرتوهای کیهانی، فقط برنامه رایگان CREDO Detector را نصب کنید).
یکی از وظایف اصلی CREDO نظارت بر تغییرات جهانی در شار تابش ثانویه کیهانی است که به سطح سیاره ما میرسد.این تشعشع در استراتوسفر زمین با شدت بیشتری در بیبشینهی Regener-Pfotzer تولید میشود، جایی که ذرات اولیه پرتو کیهانی با مولکولهای گاز در جو ما برخورد میکنند و آبشاری از ذرات ثانویه را آغاز میکنند. دکتر پیوتر میگوید: در نگاه اول،اینایده که بین زلزله و پرتوهای کیهانی، در شکل اولیهاش که عمدتاً از خورشید و اعماق فضا به ما میرسد، پیوندی وجود دارد، ممکن است عجیب به نظر برسد. بااین حال، پایههای فیزیکی آن کاملاً منطقی است. هومولا (IFJ PAN و AstroCeNT CAMK PAN)، هماهنگ کننده CREDO و اولین نویسنده مقالهای کهاین کشف را در مجله فیزیک جوی و زمینی-خورشیدی توصیف میکند.ایده اصلی دراینجا مشاهدهاین موضوع است که جریانهای گردابی در هسته مایع سیاره ما مسئول تولید میدان مغناطیسی زمین هستند.این میدان مسیر ذرات باردار تابش اولیه کیهانی را منحرف میکند. بنابراین، اگر زلزلههای بزرگ با آشفتگی در جریانهای ماده که دینام زمین را به حرکت در میآورند همراه باشد،این آشفتگیها میدان مغناطیسی را تغییر میدهند، که به نوبه خود بر مسیر ذرات تشعشع اولیه کیهانی تأثیر میگذارد به نحوی که به دینامیک اختلالات داخل سیاره ما بستگی دارد.
فیزیکدانان CREDO دادههای شدت پرتوهای کیهانی را از دوایستگاه پروژه پایگاه داده مانیتور نوترون (جمع آوری شده در نیم قرن گذشته) و رصدخانه پیر اوگر (جمع آوری شده از سال 1382) تجزیه و تحلیل کردند. انتخاب رصدخانهها بااین واقعیت تعیین شد که آنها در دو طرف استوا قرار دارند و از تکنیکهای تشخیص متفاوتی استفاده میکنند. آنالیزها شامل تغییراتی در فعالیت خورشیدی بود، همانطور که در پایگاه داده نگهداری شده توسط مرکز تجزیه و تحلیل داده تأثیرات خورشیدی توضیح داده شده است. اطلاعات کلیدی در مورد فعالیت لرزهای زمین به نوبه خود از برنامه سازمان زمین شناسیایالات متحده به دست آمده است. تجزیه و تحلیل با استفاده از تکنیکهای آماری مختلف انجام شد. در هر مورد، برای دوره مورد مطالعه، همبستگی واضحی بین تغییرات شدت تابش ثانویه کیهانی و مجموع بزرگی تمام زلزلههای با بزرگی بیشتر یا مساوی 4 پدیدار شد. توجه بهاین نکته مهم است کهاین همبستگی تنها زمانی آشکار میشود که دادههای پرتوهای کیهانی مشخص شود. نسبت به دادههای لرزهای 15 روز به جلو منتقل شد.این خبر خوبی است، زیرا امکان تشخیص زلزلههایاینده را از قبل نشان میدهد. متأسفانه از تحلیلها مشخص نیست کهایا امکان شناسایی مکانهای فاجعه وجود دارد یا خیر. همبستگی بین تغییرات شدت پرتوهای کیهانی و زلزله ها در تحلیلهای خاص مکان آشکار نیست. آنها تنها زمانی ظاهر میشوند که فعالیت لرزهای در مقیاس جهانی در نظر گرفته شود.
در دنیای علمیپذیرفته شده است که میتوان گفت زمانی که سطح اطمینان آماری دادههای تایید کننده به پنج سیگما یا انحرافات استاندارد برسد، کشفی انجام شده است. برای همبستگی مشاهده شده، بیش از شش سیگما به دست آوردیم، که به معنای کمتر از یک در یک تریلیون شانس است که همبستگی ناشی از شانس است. بنابراین، ما مبنای آماری بسیار خوبی برای بیاناینکه پدیدهای واقعاً موجود را کشف کردهایم، داریم. تنها سؤالاین است کهایااین واقعاً همان چیزی است که ما انتظار داشتیم؟ با تعجب دکتر همولا. در واقع، مشخص شد که ماهیت جهانی پدیده مشاهده شده و پیشرفت 15 روزه در فعالیت لرزهای مشهود در پرتوهای کیهانی، تنها معماهای جذاب مرتبط بااین کشف نیستند. یکی از شگفتیهای بزرگ تناوب مقیاس بزرگ همبستگی است، پدیدهای که هیچکس انتظارش را نداشت. تجزیه و تحلیلها نشان میدهد که حداکثر همبستگی هر 10 یا 11 سال اتفاق میافتد، دورهای مشابه چرخه فعالیت خورشیدی. بااین حال،این به هیچ وجه با حداکثر فعالیت ستاره ما منطبق نیست. علاوه براین، تناوبهای رایج دیگری با ماهیت ناشناخته در دادههای لرزهای و کیهانی وجود دارد. به عنوان مثال میتوان به تغییرات دورهای در فعالیت لرزهای و شدت تشعشعات ثانویه کیهانی در طول یک چرخه مطابق با روز ستارهای زمین (برابر 24 ساعت منهای 236 ثانیه) اشاره کرد.ایا دراین صورت است که همبستگیهای کیهانی و لرزهای ناشی از عاملی است که از خارج از منظومه شمسی به ما میرسد و قادر به تولید همزمان تابش و اثرات لرزهای است؟ کدام پدیده فیزیکی مرسوم به تنهایی میتواند حتی از نظر کیفی همبستگیهای ظاهری را توضیح دهد؟ دورهای شبیه به چرخه فعالیت خورشیدی.
فقدان توضیحات کلاسیک برای تناوبهای مشاهده شده باعث میشود تا نقش احتمالی دیگر پدیدههای کمتر متعارف مورد توجه قرار گیرد. یکی از آنها میتواند عبور زمین از جریانی از ماده تاریک باشد که توسط خورشید و دیگر اجرام عظیم در منظومه سیارهای ما تعدیل شده است. زمین با میدان مغناطیسی بزرگ خود آشکارساز ذرات بسیار حساس است که چندین برابر بزرگتر از آشکارسازهای ساخته شده توسط انسان است. بنابراین، منطقی است که امکان پاسخ دادن به پدیدههایی را که برای دستگاههای اندازهگیری موجود نامرئی هستند، فراهم کنیم.
