از نبردهای فضایی حماسی گرفته تا تفکر در مورد اینکه چرا اینجا هستیم، اینها بهترین فیلم های علمی تخیلی تمام دوران هستند.
علمی تخیلی مظهر فرار است. مطمئناً، می‌توانیم انواع واقعیت‌های جایگزین را رویاپردازی کنیم، مملو از شکل‌های زندگی ناشناخته، در عمیق‌ترین و تاریک‌ترین نقاط فضا باشیم، اما وقتی کارگردان‌های کلاس جهانی و بازیگران مشهور این واقعیت‌ها را به پرده بزرگ می‌آورند چطور؟ از ترس ویران‌شهری بلید رانر گرفته تا سفر در پیوستگی زمان و مکان در بازگشت به آینده، لیست ما از بهترین فیلمهای علمی تخیلی تمام دوران برای همه مناسب است.
داستان‌های گیرای زیادی در سینما اکران می‌شود که کار ما را نسبتاً سخت می‌کند، اما خوشبختانه، ما انبوه فیلم‌ها را به این مجموعه از 15 فیلم علمی تخیلی که امیدواریم مضامین مختلف در همه ژانرها را پوشش دهد، خلاصه کردیم; از ترسناک، کمدی، تا ایجاد دوستی در جایی که به ظاهر غیرممکن است.
چه فضایی‌ها، ربات‌ها، سفرهای بین ستاره‌ای، یا داستان عاشقانه غم‌انگیز، این فهرست نشان می‌دهد که ژانر علمی تخیلی چقدر عمیق است و تا چه حد می‌تواند پیش برود. جای تعجب نیست که برخی از فیلمهای ما بخشی از چندگانه‌های گسترده‌تر و فوق‌العاده موفق هستند که پس از انتخاب موضوع در اینجا نیز می‌توان آنها را بررسی کرد.
البته این فهرست بر اساس انتخاب نویسنده اسپیس دات کام تهیه شده. شاید جای فیلمهایی مانند Contact (تماس) و Gravity (جاذبه) در این فهرست به ویژه از دیدگاه نجومی‌ها خالی به نظر برسد. همچنین جای فیلمهای علمی تخیلی غیرآمریکایی مانند Solaris و District 9 را هم شاید بتوان در این فهرست خالی دانست.
15 – Moon (ماه)
تاریخ اکران: 2 تیر 1388
بازیگران: سم راکول، کوین اسپیسی، دومینیک مک الیگوت
فیلمی علمی تخیلی با محوریت انزواست. ماه، فضانوردی به نام سم بل (سم راکول) را دنبال می‌کند که به پایان ماموریت سه ساله خود برای استخراج هلیوم-3، پاسخی به بحران انرژی زمین، در ماه نزدیک می‌شود. اما، در حالی که آرزوی بازگشت به خانه را در سر می پروراند، حالش بد می‌شود و دچار حادثه‌ای می‌شود که او را با نسخه‌ی جوان‌تر از خودش همراه می‌کند.
با گم کردن خود در اعماق فضا، ماه فیلم بسیار قابل تاملی است و بر جنبه‌های روان‌شناختی ژانر علمی تخیلی تمرکز می‌کند، زیرا بینندگان شاهد تلاش مردی برای جدا کردن واقعیت از مجاز هستند.
14 – Ex Machina (ماشین سابق)
تاریخ اکران: 21 فروردین 1394
بازیگران: آلیشیا ویکاندر، دامنال گلیسون، اسکار آیزاک
کیلب اسمیت (دامنال گلسون) برنده مسابقه‌ای شد تا یک هفته را در خانه نیتن بیتمن (اسکار آیزاک)، مدیر عامل شرکت اینترنتی که او در آن کار می‌کند بگذراند، اما همه چیز آنطور که به نظر می‌رسد نیست. مسابقه شرایطی دارد و کیلب متوجه می‌شود که با هدفی در آنجا حضور دارد – با آوا (آلیسیا ویکاندر)، ربات باهوش مصنوعی صحبت کند و بفهمد که او چقدر واقعی است.
Ex Machina نگاهی باورنکردنی به احتمالات هوش مصنوعی با کمی تغییر توجه از طرح اصلی است، در حالی که در اقامتگاهی کوهستانی، جدا از بقیه هستی، لانه کرده‌ایم. این فیلم دلهره‌آور شوم ایده را می‌پیچاند که خودآگاهی ماشین‌ها نباید دست کم گرفته شود.
13 – RoboCop (روبوکاپ – پلیس رباتی)
تاریخ اکران: 26 تیر 1366
بازیگران: پیتر ولر، نانسی آلن، دن اوهرلیهی
از کارگردانی سازنده دیگر علمی تخیلی‌های بزرگ، Total Recall و Starship Troopers ، پل ورهوفن داستان انتقام نهایی را ارائه می‌دهد که در پس زمینه طمع شرکت‌ها در آینده‌ای ویران‌شهری شکل می‌گیرد. افسر پلیس الکس مورفی (پل ولر) پس از کشته شدن در حمله‌ی وحشیانه‌ی گروهی از خاکستر برمی‌خیزد و به مجری قانون سایبورگ، RoboCop تبدیل می‌شود.
تجسم ویران‌شهری دیترویت با جنایت و فساد شکل گرفته است. خوشبختانه، RoboCop ربات زره پوش سنگین است که میل زیادی به تحمیل دردهای بزرگ به افراد خاطی دارد و در طول فیلم دقیقاً این کار را انجام می‌دهد. RoboCop موفقیت علمی تخیلی دهه 80، اگرچه در برخی کشورها به دلیل خشونت شدیدش سانسور شد، با دو دنباله و یک ساخت مجدد دنبال شد، اما هیچ کدام به نسخه اصلی نزدیک نشدند.
12 – Interstellar (بین ستاره‌ای)
تاریخ اکران: 14 آبان 1393
بازیگران: متیو مک کانهی، آن هاتاوی، جسیکا چستین
این داستان علمی تخیلی کلاسیک در تجسم مجدد زندگی ویران‌شهری روی زمین نهفته است. برای Interstellar، زمین به دلیل آفتی به نام “Blight” که تقریباً تمام منابع غذایی جهان را ویران کرده است، و همچنین گردوغباری که باعث خشکسالی شده، غیرقابل سکونت شده است. گروهی از فضانوردان تجسسی که توسط جوزف کوپر (متیو مک‌کانهی) به فضا فرستاده می‌شوند، باید از کرم‌چاله‌ای عبور کنند تا عرض کهکشان را طی کنند و برای انسان‌ها خانه جدیدی پیدا کنند.
کریستوفر نولان این فیلم علمی تخیلی نمادین را با مضامین تنهایی، انزوا، عشق، و آنچه بشریت برای زنده ماندن در آستانه انقراض انجام می‌دهد، کارگردانی کرده.
11 – Close Encounters of the Third Kind (برخوردهای نزدیک از نوع سوم)
تاریخ اکران: 25 آبان 1356
بازیگران: ریچارد دریفوس، فرانسوا تروفو، تری گار
استیون اسپیلبرگ بلافاصله پس از فیلم نمادین آرواره‌ها و درست قبل از ET The Extra Terrestrial (همچنین در لیست ما قرار گرفته است)، «برخورد نزدیک از نوع سوم» را خلق کرد. با داشتن کارگردانی با آن توانایی، این فیلم به موفقیت رسید. «Close Encounters» داستان خارق‌العاده‌ای را روایت می‌کند که چگونه مواجه روی نیری (ریچارد دریفوس) با یوفو، زندگی‌اش را زیرورو می‌کند. لحظه‌ای او در حال تعمیر خطوط برق در ایالت ایندیانا است، لحظه‌ای دیگر با وسواس در سراسر ایالات سفر می‌کند و به دنبال پاسخ می‌گردد.
در حالی که مواجهه با شکل دیگری از زندگی می‌تواند ترس را در بسیاری از افراد ایجاد کند، اما به شیوه واقعی اسپیلبرگ، برخوردهای نزدیک از نوع سوم داستانی از خوش‌بینی و کشف است و داستانی است که روی را همراه گروهی از مردم که در سفر برای کشف بیشتر درباره بشریت هستند می‌کند.
10 – 2001: A Space Odyssey (2001: ادیسه‌ای فضایی)
تاریخ اکران: 24 فروردین 1347
بازیگران: کی‌یر دولا، گری لاکوود، ویلیام سیلوستر
مانند بسیاری از بهترین فیلمهای علمی تخیلی، 2001: A Space Odyssey شما را به فکر فرا می‌خواند. تک‌سنگ تاریکی در ماه کشف شده است که سیگنال رادیویی منتشر می‌کند. سال‌ها بعد، این فیلم یک ماموریت اعماق فضا متشکل از دو فضانورد و یک کامپیوتر هوش مصنوعی به نام HAL 9000 را دنبال می‌کند که سعی می‌کنند حقیقت پشت این تک‌سنگ را کشف کنند. HAL شروع به نشان دادن خودآگاهی می‌کند سوالی از انسانیت و آنچه ما را تعریف می می‌پرسد، موضوع علمی تخیلی غنی است که از سال 1968 به آن پرداخته شده است.
این فیلم در واقع در کنار کتابی به همین نام توسط کارگردان استنلی کوبریک و نویسنده آرتور سی کلارک ساخته شده است، بنابراین در بهترین فیلمهای علمی تخیلی ما بر اساس فهرست کتاب ها نیز جایگاهی به دست آورده است.
9- Arrival (ورود)
تاریخ اکران: 21 آبان 1395
بازیگران: ایمی آدامز، جرمی رنر، فارست ویتاکر
هنگامی که فضایی‌ها به طور ناگهانی در مکان‌های مختلف در سراسر جهان فرود می‌آیند، ارتش از زبان‌شناس لوئیز بنکس (ایمی آدامز) می‌خواهد تا نحوه برقراری ارتباط با بازدیدکنندگان را بیابد. آنچه در ادامه می‌آید فیلمی هوشمندانه و درون‌نگر است که به شدت به آن مضمون زبانی متمایل است – ما چگونه با شکل‌های زندگی از دنیایی دیگر ارتباط برقرار می‌کنیم. ورود از سوی دانشگاهیان برای تجسم زبان شناسی موجود در فیلم مورد تمجید قابل توجهی قرار گرفت.
ورود به معنای تهدید یا تخریب نیست، بلکه بررسی احتمالات زندگی و کشف حیات بیگانه هوشمند برای بشریت است. کارگردان دنیس ویلنوو اولین فیلم علمی تخیلی خود را با Arrival انجام داد و از آن زمان به بعد فیلم Blade Runner 2049 و Dune را کارگردانی کرد که هر سه مورد تحسین منتقدان قرار گرفتند.
8 – ET the Extra-Terrestrial (ئی‌تی، موجود فرازمینی)
تاریخ اکران: 21 خرداد 1361
بازیگران: هنری توماس، درو بریمور، پیتر کایوت
بر خلاف هر فیلم دیگری در لیست ما، ئی‌تی داستان پسر جوانی به نام الیوت (هنری توماس) را روایت می‌کند که موجودی فضایی را پیدا می‌کند که روی زمین گیر افتاده است. ET را به خانه نزد برادر و خواهرش می‌برد و وجود او را در خانه‌ی حومه‌ای کالیفرنیایی خود مخفی نگه می‌دارند. کارگردان، استیون اسپیلبرگ فضا را به زمین آورد و آن را با امید و عشق احاطه کرده و ترس را از دورنما دور کرد.
از فیلم‌برداری با ترتیب زمانی برای برانگیختن احساسات واقعی بازیگران جوان، تا موسیقی زمینه باورنکردنی توسط آهنگساز جان ویلیامز، ET همیشه بخش زیبایی از تاریخ فیلمهای علمی تخیلی خواهد بود. و با بودجه 10.5 میلیون دلاری، تقریباً 800 میلیون دلار در گیشه فروخت که با هر معیاری شاهکاری باورنکردنی است.
7 – Back to the Future (بازگشت به آینده)
تاریخ اکران: 12 تیر 1364
بازیگران: مایکل جی فاکس، کریستوفر لوید، لی تامپون، کریسپین گلاور
لازم نیست مسافر زمان باشید تا بدانید این فیلم قرار است در لیست باشد، درست است؟ بازگشت به آینده نماد مطلق علمی تخیلی دهه 80 است که ترکیبی عالی از کمدی و علمی تخیلی را ارائه می‌دهد.
در بازگشت به آینده، نوجوانی به نام مارتی مک فلای (مایکل جی فاکس) را می‌بیند که در خودروی دلورین تجهیز شده توسط دوست دانشمندش، داک براون (کریستوفر لوید) به گذشته پرتاب شده است. او در آنجا ناخواسته از عاشق شدن والدینش جلوگیری می‌کند و وجود خود را در آینده تهدید می‌کند. سپس مجبور می‌شود برای پدر و مادرش خواستگاری بازی کند تا آنها را دور هم جمع کند تا وجود خود و آینده‌ای را که می‌داند حفظ کند.
بازگشت به آینده دو دنباله دارد که هر دو بسیار خوب هستند، اما هیچ یک از آنها نمی توانند مانند اصلی باشد.
6 – Terminator 2: Judgment Day (ترمیناتور 2: روز جزا)
تاریخ اکران: 12 تیر 1370
بازیگران: آرنولد شوارتزنگر، لیندا همیلتون، ادوارد فرلونگ، رابرت پاتریک
هستا لا ویستا عزیزم! یکی از نمادین‌ترین جملات در تمام سینما، اما ترمیناتور 2: روز جزا، چیزی بیش از ماشین نقل قول است، این فیلم علمی تخیلی واقعاً خارق العاده و مورد نادری از دنباله‌ای است که از فیلم اصلی پیشی می‌گیرد.
در Terminator 2: Judgment Day، آرنولد شوارتزنگر به عنوان T-800 در بازگشتی رستگارمندی برای بهتر شدن متحول می‌شود. او 10 سال به عقب برگشته است تا از سارا کانر (لیندا همیلتون) در برابر تهدید جدید، T-1000 (رابرت پاتریک) محافظت کند.
این دنباله خارق العاده چندگانه علمی تخیلی پر از لحظات عالی است. فقط حیف که هر فیلم ترمیناتور دیگر بعد از آن تا حدی ناخوشایند بوده.
5 – Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back (جنگ ستارگان: اپیزود پنجم – امپراتوری ضربه را پاسخ می‌دهد)
تاریخ اکران: 31 اردیبهشت 1359
بازیگران: مارک همیل، هریسون فورد، کری فیشر
نمی‌توانستیم فهرست بهترین فیلمهای علمی تخیلی بنویسیم و حداقل یکی از فیلمهای جنگ ستارگان را درج نکنیم.
قسمت دوم از سه گانه اصلی جنگ ستارگان، امپراتوری ضربه را پاسخ می‌دهد ، به خاطر رساندن این چندگانه به عظمتی نو با نبردهای حماسی، چرخش داستان فیلم نمادین، و لحظات جذاب بین شخصیت‌های اصلی، لیا و هان، مشهور است. امپراتوری ضربه می‌زند که به دلیل تمرکز بر خط داستانی تحسین شده است، میدان گسترده‌ای را برای فیلمهای پس از خود ایجاد می‌کند.
4 – Blade Runner (دونده تیغ – بلید رانر)
تاریخ اکران: 4 تیر 1361
بازیگران: هریسون فورد، راتگر هاوئر، شان یانگ
یکی دیگر از ویران‌شهرها در لیست ما فیلم Blade Runner به کارگردانی ریدلی اسکات است. ریک دکارد (هریسون فورد) افسر پلیس سابق است که به عنوان شکارچی المثنی به کاربازگردانده شده است، به این معنی که او انسان‌های دستکاری شده ژنتیکی (Replicants) را که تهدیدی برای جامعه هستند شکار می‌کند. اسکات فیلم 1361 را با دنیای امروزی ما که شرکت‌های بزرگ فناوری موقعیت‌های مستحکمی در جامعه دارند مقایسه می‌کند.
فیلمی با ضربان کندتر با داستان عاشقانه مالیخولیایی، در پس‌زمینه‌ی طراحی صحنه‌ای باورنکردنی، این فیلم علمی تخیلی جاودانه را خلق می‌کند که شما را در مورد ماهیت انسانیت دچار تردید می‌کند.
3 – The Matrix (ماتریس)
تاریخ اکران: 11 فروردین 1378
بازیگران: کیانو ریوز، لارنس فیشبرن، کری آن ماس
” قرص قرمز را می‌خوری، در سرزمین عجایب می‌مانی، و نشانت می‌دهم که لانه خرگوش چقدر عمیق است.” نقل قولی نمادین از ماتریکس در حالی که بینندگان دعوت می‌شوند تا توماس اندرسون با نام مستعار نئو (کیانو ریوز) را از لانه خرگوش در ماتریس دنبال کنند، واقعیتی شبیه‌سازی شده که بشریت و خود نئو را به دام انداخته است. انسان‌ها برای انرژی‌شان توسط ماشین‌های هوش مصنوعی استفاده می‌شوند و ما شاهد نبرد زیرزمینی نئو برای آزادی هستیم.
ماتریکس فیلمی پیشگامانه برای استفاده از جلوه‌های ویژه CGI به روش‌های جدید بود تا ترکیبی منحصر به فرد از ژانر فیلم علمی تخیلی با هنرهای رزمی را به نمایش بگذارد. فراموش نکنیم که The Matrix آنقدر هوشمندانه ساخته شده که گفته می‌شود بینندگان را به تفکر در مورد وجود خود وا می‌دارد.
2 – Alien (بیگانه – فضایی)
تاریخ اکران: 4 خرداد 1358
بازیگران: سیگورنی ویور، تام اسکریت، جان هرت
در حین بازگشت از اعماق فضا، خدمه Nostromo با سیگنال خطر از کشتی نزدیک به خود بیدار می‌شوند. پس از بررسی، آنها از کشف لانه تخم‌های گونه‌ای فضایی که صلح‌جو نیست، مرعوب می‌شوند. کارگردان پرکار، ریدلی اسکات، جانی به این حماسه علمی تخیلی می‌بخشد که مجموعه‌ای از شش فیلم را در مجموع از سال 1358 تا 1396 ساخت.
بیگانه در بهترین حالت خود فیلم ترسناک علمی تخیلی است. مقدمه اصلی به طرز شگفت انگیزی با چیدمان قدیمی انسان‌ها در برابر فضایی‌ها بازی می‌کند و آن را با تعلیق و اکشنی پر می‌کند که باعث می‌شود روی صندلی خود چنگ بزنید.
1 – The Thing (چیز)
تاریخ اکران: 4 تیر 1361
بازیگران: کرت راسل، ویلفورد بریملی، کیت دیوید
گروهی از محققان در قطب جنوب با “چیز”، موجودی فرازمینی که می‌تواند شکل دیگران را به خود بگیرد، برخورد می‌کنند. با چنین قدرتی، گروه به سرعت با یکدیگر مخالفت می‌کنند و هیچ کس مطمئن نیست که آیا همراهان آنها دوست هستند یا دشمن. The Thing تصویری از سینمای کامل دهه 80 است که با توجه به محدودیت‌های فناوری و CGI، تقریباً همه چیز را واقعی‌تر نشان می‌دهد.
این فیلم همزمان با ئی‌تی اکران شد که باعث شد توجه کمتری به آن شود اما در آینده به فیلم کلاسیک علمی تخیلی تبدیل شد.
