خبرنامه فارسی ماه ژوئیه 2025 دفتر ترویج نجوم اتحادیه بین‌المللی نجوم
سخن سردبیر
همکاران و دوستان عزیز،
به نخستین شمارهٔ خبرنامهٔ بازطراحی‌شدهٔ ما، «نجوم در عمل» خوش آمدید! همان‌طور که از نام آن پیداست، این به‌روزرسانی سرشار از پویایی، مشارکت و تأثیر است. هر ماه، تازه‌ترین اخبار را از دفتر IAU برای ترویج نجوم به شما ارائه می‌دهیم، داستان‌هایی از شبکهٔ جهانی هماهنگ‌کنندگان ملی (NOC) را بازگو می‌کنیم و به شیوه‌های خلاقانه و متنوعِ به‌اشتراک‌گذاری نجوم با جوامع جهانی می‌پردازیم.
این شماره بر ترویجِ فراگیر در نیجریه، داستان‌سرایی الهام‌بخش صوتیِ کَمبِرِ کیدز (Cumbre Kids)، و فرصت‌های همکاری با IAU تمرکز دارد. همچنین منابعی گزینش‌شده برای ارتباطات علمی در این حوزه می‌یابید که بازتاب‌دهندهٔ صداها و ابزارهای نوظهور در عرصهٔ ما هستند.
امیدواریم این قالب جدید، شما را بیش‌ازپیش به کاری که همه‌مان در کنار هم برای همگانی‌سازی نجوم در هر نقطه انجام می‌دهیم، پیوند دهد.
نائومی آسابرِ فریمپونگ،
به‌نام تیم دفتر IAU برای ترویج نجوم
ویژه
۱۰۰ ساعت نجوم ۲۰۲۵ — جشنی جهانی برای آسمان شب و آسمان‌نماها
از ۲ تا ۵ اکتبر ۲۰۲۵، دفتر IAU برای ترویج نجوم (OAO) و انجمن بین‌المللی آسمان‌نما (IPS) از همه — مدارس، باشگاه‌های نجوم، آسمان‌نماها و افراد علاقه‌مند — دعوت می‌کنند تا در «۱۰۰ ساعت نجوم» شرکت کنند؛ جشنی جهانی به‌مناسبت صدمین سالگرد تأسیس آسمان‌نما.
برنامه‌های برجستهٔ امسال شامل نمایش نخستین اثر «نجوم بزرگ» (Big Astronomy) در قالب ۳۶۰ درجه در یوتیوب و سپس «۲۴ ساعت آسمان‌نماها» می‌شود: پخش زندهٔ پیوسته‌ای که از آسمان‌نمای شهرداری آکاشی در ژاپن میزبانی خواهد شد. از آسمان‌نماهای سراسر جهان دعوت می‌شود به این رویداد مجازی بپیوندند و با به‌اشتراک‌گذاری پیامی، فعالیتی یا نگاهی از داخل گنبد خود، نقشی را به‌عنوان چراغ‌دان‌های علم عمومی جشن بگیرند.
شرکت‌کنندگان همچنین می‌توانند فعالیت‌های نجومی محلی یا آنلاین سازماندهی کرده و برای تبدیل‌شدن به «گره‌های مشارکتی» (engagement nodes) درخواست دهند. رویدادهای ثبت‌شده در تقویمی جهانی نمایش داده شده و از پشتیبانی تبلیغاتی OAO و IPS بهره‌مند خواهند شد. مجموعه‌ای گرافیکی قابل‌دانلود و جعبه‌ابزار ترویجی برای کمک به برنامه‌ریزی و تبلیغات در دسترس است.
بیایید زیر یک آسمان گرد هم آییم تا کنجکاوی مشترک و پیوندمان با کیهان را جشن بگیریم.
دفتر IAU برای ترویج نجوم چه می‌کند؟
پادکست‌های علمی کودکان با کَمبِرِ کیدز
در نشست اخیر «ماشین‌های STEAM»، رابرت کارپِنتر، هم‌بنیان‌گذار کَمبِرِ کیدز (Cumbre Kids)، توضیح داد که چگونه پادکست‌های علمیِ اسپانیایی‌زبانِ آنها — مانند «کِرانیو» (Cráneo) و «کامالئون» (Camaleón) — با بهره‌گیری از داستان‌سرایی و صداهای کارشناسی، کنجکاوی کودکان ۳ تا ۱۰ ساله را برمی‌انگیزند.
با بیش‌از ۳.۵ میلیون شنونده، کَمبِرِ کیدز خانواده‌ها را در سراسر آمریکای لاتین، ایالات متحده و اسپانیا جذب کرده است. رابرت دربارهٔ تولید رسانه‌های تأثیرگذار، ساخت هویت علمی (STEM identity) و همکاری با نهادهایی مانند ناسا، IAU و مؤسسه اسمیتسونین گفت‌وگو کرد.
این نشست، بینش‌های ارزشمندی دربارهٔ ارتباطات علمی و چگونگی الهام‌بخشی رسانه‌های صوتی برای ایجاد علاقه‌ای پایدار به علم از سنین پایین ارائه داد.
اخبار IAU
فرصت شغلی در IAU
اتحادیهٔ بین‌المللی اخترشناسی (IAU)، سازمان جهانی اخترشناسان حرفه‌ای، به‌دنبال جذب یک «دستیار اداری و مدیر دادهٔ» تمام‌وقت برای پیوستن به دبیرخانه‌اش در پاریس، فرانسه است.
این نقش از عملیات اداری و دیجیتال IAU پشتیبانی می‌کند که شامل مدیریت پایگاه‌های دادهٔ اعضا، به‌روزرسانی وب‌سایت، مدیریت ارتباطات، پشتیبانی از نشست‌های علمی و کمک به رویدادهای عمده‌ای مانند مجمع عمومی IAU می‌شود.
کاندیدای ایده‌آل باید بسیار منظم، آشنا به فضای دیجیتال، مسلط به انگلیسی (و ترجیحاً فرانسوی) و دارای توانایی کار در محیطی بین‌المللی باشد. تجربهٔ پیشین با ابزارهای دیجیتال و مدیریت داده‌های ساختاریافته امتیاز محسوب می‌شود.
این موقعیت شغلی عمدتاً حضوری در پاریس است و امکان کار دورکاری محدود وجود دارد. انتظار می‌رود متقاضی گاهی در سفرهای بین‌المللی برای رویدادهای IAU شرکت کند. بررسی درخواست‌ها از ۱ اوت ۲۰۲۵ آغاز خواهد شد.
اخبار NOC
کارگاهِ نجومِ فراگیر در نیجریه
هماهنگ‌کنندهٔ ملی ترویج نجوم (NOC) IAU در نیجریه، با همکاری NASRDA-CBSS، کارگاهی نجومی برای کودکان نابینا و کم‌بینا در روزهای ۲ و ۳ ژوئیهٔ ۲۰۲۵ در مرکز آموزش ویژهٔ اُجی ریوِر در ایالت اِناگو برگزار کرد.
این رویداد کاملاً فراگیر طراحی شده بود: فعالیت‌ها متناسب با کودکان دارای اختلالات بینایی و شنوایی بود و محل برگزاری دارای دسترسی مناسب برای ویلچر بود.
این کارگاه عملی، نجوم را با ابزارهای فراگیر و داستان‌سرایی معرفی کرد — و نشان داد که گیتی برای همه است، صرف‌نظر از توانایی‌ها.
منابع
راهکارهای فوری برای مقابله با اطلاعات نادرست علمی
نشریهٔ «دفترچهٔ باز» (The Open Notebook)، راهبردهای مختصر و عملی برای ارتباط‌دهندگان علم ارائه می‌دهد تا به‌شکلی مؤثر با اطلاعات نادرست و گمراه‌کننده مقابله کنند. بیاموزید چه‌وقت اصلاح کنید، چه‌وقت از بزرگ‌نمایی ادعاهای نادرست پرهیز کنید و چگونه به‌صورت پیش‌گیرانه «پیش‌تکذیب» (prebunk) انجام دهید.ارتباطات علمی در عصر دیجیتال
«هاب رسانهٔ علم» (Science Media Hub) به بررسی ریسک‌ها و پاداش‌های ترویج علمیِ دیجیتالِ مدرن می‌پردازد. بیاموزید چگونه در چشم‌انداز آنلاین امروز، اطلاعات نادرست، معضلات اخلاقی، چالش‌های پلتفرم‌ها و راهبردهای جذب مخاطب را مدیریت کنید.کینات استودیوز — کهکشان‌های کوچک، جهان آغازین را روشن کردند؟
یافته‌های جدید تلسکوپ فضایی جیمز (JWST) آشکار می‌کند که این کهکشان‌های ریزِ ستاره‌ساز — و نه غول‌های کیهانی — بودند که «عصر تاریکی» را به پایان رساندند. در پادکست «آقای گیتی» (Mr. Universe)، دکتر سلمان حمید و مونته بلمونت توضیح می‌دهند که چگونه نیروهای کوچک، کیهان آغازین را شکل دادند.کینات استودیوز — رصدخانهٔ وِرا روبین: انقلاب بعدی در نجوم
کاوش کنید که چگونه رصدخانهٔ وِرا سی. روبین، نجوم را متحول خواهد کرد — و چگونه دستاوردهای زنان، از جمله خودِ روبین، نادیده گرفته می‌شوند. قسمتی تأمل‌برانگیز از «آقای گیتی» برای ارتباط‌دهندگان علم.پادکست جادکست — از ستارگان تا سلول‌ها
دکتر مِل ایفران دربارهٔ استفاده از یادگیری ماشینیِ برگرفته از نجوم رادیویی برای تشخیص سلول‌های سرطانی گفت‌وگو می‌کند. به‌علاوه، پرسش‌وپاسخ مخاطبان از تازه‌ترین رویداد زندهٔ جادکست.
خبرنامه دفتر IAU برای ترویج نجوم به زبان‌های غیرانگلیسی
خبرنامه ما به زبان‌های زیر ترجمه می‌شوند:
ترجمه‌ها به لطف اعضای باشگاه نجوم رصدگران بحرین است.
ترجمه‌ها به لطف دکتر چن کائو، انجمن نجومی شاندونگ چین است.
ترجمه‌ها به لطف باشگاه D’Astronomie de Tabarre (CAT) ، زیر مجموعه ای از انجمن نجوم هائیتی (SHA) است. ترجمه خبرنامه‌های قبلی به فرانسوی به لطف گروه ترجمه هائیتیایی نجوم بود و هنوز هم در این صفحه در دسترس است.
ترجمه خبرنامه OAO به گالیسی تا مارس 2023 به لطف مارتین پاولی از Agrupación Astronómica Coruñesa ío در اسپانیا است.
ترجمه ها به لطف النورا پیرومالی از Astronomiamo در ایتالیا است.
ترجمه ها به لطف آکیهیکو تومیتا، از طریق شبکه ترجمه نجوم است.
می‌توانید از طریق انجمن اخترشناسان آماتور ژاپنی یا انجمن ژاپنی آموزش و ترویج نجوم در خبرنامه ژاپنی مشترک شوید.
ترجمه‌ها به لطف علی آزادگان، مرکز آموزش نجوم آزادگان است.
ترجمه ها به لطف João Ferreira و Frederico Asz از طریق شبکه ترجمه نجوم گروه زبان پرتغالی.
ترجمه ها به لطف آندره آهومادا از Observatorio Astronómico ، Universidad Nacional de Córdoba و ایلیانا آندروچوف از Instituto Astrofísica de la Plata ، Universidad Nacional de la Plata است.
برای ترجمه خبرنامه‌های قبلی به زبان اسپانیایی، به لطف امیلیو زونیگا از انجمن ستاره‌شناسان آماتور در لون، نیکاراگوئه، اینجا را کلیک کنید.
اگر علاقه‌مند به ترجمه خبرنامه ارتباط با نجوم به زبان خود هستید ، لطفاً به نشانی public@oao.iau.org ایمیل بزنید.
مشارکت در خبرنامه ترویج نجوم اتحادیه بین‌المللی نجوم (IAU)
ما همیشه به دنبال مطالبی در مورد ترویج نجوم، آموزش عمومی و مشارکت عمومی در سراسر جهان برای گنجاندن در خبرنامه بعدی دفتر ترویج نجوم IAU هستیم. اگر رویداد نجومی، فرصت شغلی، فرصت‌های آموزشی، منبع آموزشی، یا هر موضوع دیگری که برای جامعه ترویج نجومی جذاب باشد دارید، اطلاعات بیشتر را به ایمیل public@oao.iau.org ارسال کنید.
این خبرنامه در آخرین روز هر ماه منتشر خواهد شد. برای درج مطالب در خبرنامه بعدی، لطفاً پیشنهادات خود را تا روز دهم هر ماه برای ما ارسال کنید. مشتاقانه منتظر شنیدن از شما هستیم!
